Koniec z „lagmannem”? Rząd proponuje neutralne płciowo nazwy w sądach
W kwietniu 2019 roku parlament norweski (Stortinget) zdecydował, że wszystkie instytucje państwowe powinny posługiwać się tytułami neutralnymi płciowo. Od tego czasu „rådmann” został zastąpiony przez „kommunedirektør”, a „fylkesmann” przez „statsforvaltar”. Dziś rząd przedstawia propozycję do konsultacji społecznych, w której obywatele mogą wyrazić swoją opinię na temat przyszłych nazw dla sądu apelacyjnego (lagmannsretten) oraz jego sędziów (lagmenn).
Przeczytaj również: Zwiedzamy Norwegię – Blefjell: Malownicza perła na mapie
Rząd proponuje neutralne płciowo nazwy w sądach
– Już od lat 70. w Norwegii rozmawiamy o tym, w jaki sposób język może przyczyniać się do utrwalania stereotypów i ról płciowych, między innymi w życiu zawodowym. W ostatnich latach wiele nazw zawodów zostało zmienionych, by wspierać pozytywne zmiany w kierunku bardziej równościowego społeczeństwa. Teraz czas, by podobne zmiany wprowadzić także w sądownictwie. Norwegia idzie naprzód – mówi minister sprawiedliwości i gotowości kryzysowej Astri Aas-Hansen (Partia Pracy).
„Lagmannsretten” to nazwa sądu drugiej instancji w Norwegii. Sędziowie orzekający w tym sądzie to „lagdommere”, a funkcję kierowniczą sprawują „lagmenn” – również będący sędziami. Najwyższy rangą sędzia sądu apelacyjnego nosi tytuł „førstelagmann”. Historycznie, w czasach wikińskich, lagting było reprezentacyjnym zgromadzeniem, które m.in. wydawało wyroki. Termin „lagmann” pochodzi od staronordyjskiego „lǫgmaðr” i oznacza „człowieka prawa”, czyli osobę znającą prawo. Początkowo był to lokalny przedstawiciel chłopów na zgromadzeniach, ale od końca XII wieku jego rola przekształciła się w urząd królewski, mający orzekać zgodnie z państwowym prawem.
Koniec z „lagmannem”?
Komisja ds. sądownictwa w raporcie NOU 2019: 17 Struktura sądownictwa stwierdziła, że nadszedł czas, by zastąpić nazwę „lagmannsrett” terminem neutralnym płciowo. Choć nazwa ta ma ważne historyczne znaczenie, nie oddaje już rzeczywistej reprezentacji płciowej wśród sędziów. Obecnie w sądach powszechnych istnieje niemal pełna równowaga płciowa na stanowiskach sędziowskich i kierowniczych.
Na podstawie decyzji parlamentu i zaleceń komisji, Ministerstwo Sprawiedliwości i Gotowości Kryzysowej przesyła do konsultacji społecznych projekt zmiany ustawy. Zgodnie z nim, „lagmannsretten” miałby zostać przemianowany na „lagretten”, a tytuł „lagmann” zastąpiony przez „lagrettsleiar/lagrettsleder” lub „nestleiar/nestleder i lagretten”. W odniesieniu do najwyższego stanowiska kierowniczego proponuje się nazwy „førstelagrettsleiar” lub po prostu „leiar/leder i lagretten”. Ministerstwo dopuszcza również inne propozycje nazw dla kierownictwa sądu drugiej instancji.
Termin nadsyłania opinii w ramach konsultacji upływa 25 sierpnia 2025 roku.
Polub nas na facebooku i udostępnij innym nasz post
Źródło: regjeringen, Zdjęcie: pixabay
Przeczytaj również: Wybory Prezydenta RP 2025 za granicą
