Jak sobie radzić z norweskim prawem pracy?

Nieznajomość prawa nie zwalnia z jego przestrzegania – tak mówi stare rzymskie przysłowie. Wiele osób zdążyło się przekonać, ile w tych słowach jest prawdy. Dla Polonii mieszkającej w Norwegii zbyt skomplikowany język przepisów jest barierą, która staje na drodze do zrozumienia obowiązującego prawa. Na pomoc spieszy Larysa Kaliuta – polskojęzyczna prawnik, z kancelarii Bulut & CO. Gościła na naszej antenie w ostatnią niedzielę i mieliśmy okazję porozmawiać m.in. o prawie pracy, sprawach związanych z NAV oraz poruszyć kwestię odszkodowania z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Polacy nie znają prawa pracy

Jak wskazała Larysa Kaliuta, Polacy w Norwegii nie wiedzą do końca, jakie przywileje pracownicze im przysługują. Z tego powodu nie wiedzą, w którym momencie pracodawca zaczyna łamać prawo pracy, a nawet jeżeli coś podejrzewają, to nie są w stanie skutecznie się przed tym bronić. Tymczasem jak twierdzi nasz niedzielny gość, prawo pracy w Norwegii jest wyjątkowo rygorystycznie przestrzeganie. Pracodawca musi mieć naprawdę dobrze udokumentowanie powody, by zwolnić kogoś ze zajmowanego stanowiska.

Najwięcej problemów w branży budowlanej

Praktyka prawnicza wskazuje, że najwięcej problemów przysparza branża budowlana. Do najczęstszych wykroczeń zaliczyć należy m.in.: brak wypłaty za nadgodziny, brak wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy itp. Często są to pokaźne kwoty, oscylujące w graniach od 20 tys. do 100 tys. koron norweskich. Warto przy tym nadmienić, że część tych pracodawców decyzję o zakończeniu współpracy podejmuje z dnia na dzień, co stoi w sprzeczności z obowiązującymi przepisami prawa.

W obliczu takich problemów, polscy pracownicy boją się podjąć jakiekolwiek kroki prawne. Wynika to z faktu, że obcokrajowcy boją się stracić pracę czy pójść do sądu. Na drodze staje najczęściej bariera językowa oraz obawa przed popadnięciem w problemy finansowe. Zanim podejmie się odpowiednie kroki, warto najpierw kwestię tę przedyskutować z prawnikiem – najlepiej polskojęzycznym, by mieć pewność, że wszystkie zawiłości zostały zrozumiane. Nasz gość – Larysa Kaliuta – deklaruje, że zawsze znajdzie czas, by pomóc. Przy czym jeżeli sprawa dotyczy kwestii zwolnienia z pracy, to w 80%, a nawet 90% przypadkach pracownik ma prawo do bezpłatnej pomocy prawnej.

Dobre praktyki

Jak podkreśla Larysa Kaliuta, polskojęzyczna prawnik w Norwegii, dobrą praktyką jest, by nie podpisywać wypowiedzenia o pracę, jeżeli pracownik nie zgadza się z zarzutami oraz powodami zwolnienia przedstawionymi przez pracodawcę. Warto również korzystać z prób zawarcia ugody lub skorzystać z drogi mediacji sądowej. Skierowanie sprawy do rozpatrzenia przez sąd zaleca się traktować, jako ostateczność. Praktyka adwokacka Larysy Kality wskazuje, że bardziej opłaca się nieco obniżyć swoje roszczenia wobec pracodawcy niż zdecydować się, by to sąd rozpatrzył tę sprawę. Wydany wyrok może być daleki od oczekiwań, przy czym jest on ostateczny.

NAV – obowiązki instytucji wobec obcokrajowca

Istnieje kilka kwestii, które należy poruszyć w związku z NAV. Pierwszą z nich jest prawo do tłumacza, które przysługuje każdemu obcokrajowcowi w kontaktach z tą instytucją. Wystarczy zgłosić taką potrzebę w języku norweskim lub angielskim. Urzędnicy mają obowiązek zapewnić tłumacza, dzięki któremu udzielone informacje będą zrozumiałe.

Pomoc przy wniosku

Warto wiedzieć, że NAV ma również obowiązek zapewnić pomoc przy sporządzaniu wniosków oraz kompletowaniu dokumentacji. Nie istnieje potrzeba, by z takimi sprawami kierować się do prawnika. Wystarczy zgłosić w tej instytucji, że istnieje problem w prawidłowym wypełnieniu dokumentów, zaś urzędnicy są w obowiązku takiej pomocy udzielić. Przy czym nie ma znaczenia, jakiej sprawy to dotyczy. Jeżeli urzędnicy odmówią udzielenia tej pomocy, należy napisać skargę o nie wykonywaniu obowiązków.

Kiedy do prawnika?

Należy podkreślić, że do prawnika najlepiej udać się z konkretnym problemem lub wydaną decyzją. Kancelaria pomoże sporządzić odwołanie od konkretnej decyzji, a także pomoże skompletować niezbędne załączniki. Doradzi również, jakie kroki podjąć, by przyspieszyć uzyskanie pomocy socjalnej, a także co zrobić, by podjęte działania były jak najskuteczniejsze. Jak wskazuje doświadczenie Larysy Kaliuty, skuteczność pisanych odwołań w Norwegii w sprawach związanych z NAV oscyluje na poziomie 70-75%.

Przeczytaj, o czym warto pamiętać pisząc odwołanie od decyzji NAV.

O czym należy pamiętać przy pisaniu odwołania?

Podstawą skutecznego odwołania jest prawidłowo skompletowana dokumentacja. Każdy argument musi mieć umocowanie w załączonych dowodach. Jeżeli postępowanie dotyczy spraw odszkodowania z tytułu utraty zdrowia w wypadku w pracy, wówczas takim dokumentem jest m.in. wydruk historii choroby.

Warto pamiętać, że procedura rozpatrywania odwołań przez NAV trwa do 4 miesięcy. W tym czasie osoby często pozostają bez środków do życia. Przy czym nie zaleca się stosowania prób nacisków na tę instytucję w celu przyspieszenia wydania decyzji. Takie działania mogą przynieść odwrotny skutek, od oczekiwanego.

Istnieje jednak sposób na to, by szybciej uzyskać prawo do otrzymania świadczeń socjalnych. Aby taka szansa powstała, warto jednocześnie złożyć samo odwołanie oraz drugi wniosek o przyznanie pomocy wraz z załączonym odwołaniem. Wówczas sprawa będzie prowadzona dwutorowo, zaś rozpatrywanie wniosków trwa maksymalnie 2-3 tygodnie i jest to o wiele krócej, niż procedura rozpatrywania samych odwołań.

Kiedy przysługuje darmowa pomoc prawna?

Warto wiedzieć, że jeżeli dana osoba ma niski dochód, wówczas przysługuje mu prawo do uzyskania bezpłatnej pomocy prawnej. Państwo ma prawo jednak znieść ten przywilej gdy uzna, że dochody konkretnej osoby są wysokie i jest w stanie sam opłacić usługi prawnika.

Dowiedz się więcej o darmowej pomocy prawnej w Norwegii.

Odszkodowania za trwały uszczerbek na zdrowiu

Jak twierdzi Larysa Kaliuta, odszkodowanie za trwały uszczerbek na zdrowiu może zostać wypłacone w przypadku orzeczenia o inwalidztwie w ponad 15%. Jednak procedura ta jest długotrwała i wymaga zachowania z jednej strony obowiązujących terminów, z drugiej wykazania należytej dbałości o kompletowanie dokumentów.

Jak postępować po wypadku w pracy? Dowiedz się więcej.

Jak to wygląda w praktyce?

Warto wiedzieć, że droga do uzyskania odszkodowania może trwać nawet 5 lat. W pierwszej kolejności pracownik, który uległ wypadkowi w pracy, przebywa na zwolnieniu lekarskim. Może zostać ono wydane maksymalnie na rok czasu. Po tym okresie następuje albo powrót do pracy albo przejście na zasiłek rehabilitacyjny, jeżeli stwierdzono brak możliwości wykonywania obowiązków. Orzeczenie stopnia inwalidztwa następuje dopiero w momencie zakończenia okresu rekonwalescencji, gdy stan zdrowia już się ustabilizuje. Przy czym może to trwać nawet 4 lata.

Jakie terminy obowiązują?

Należy pamiętać o dwóch obowiązujących terminach, których nie dochowanie zamyka drogę do uzyskania odszkodowania. Przede wszystkim maksymalnie rok po wypadku fakt ten należy zgłosić do NAV. Na zgłoszenie wypadku do ubezpieczalni pracodawcy pracownik ma z kolei 3 lata. Warto przy tym pamiętać, że im szybciej dopełnione zostaną formalności, tym większa jest szansa na uzyskanie odszkodowania. Co do zasady, im później podjęte zostaną odpowiednie kroki do jego ustalenia, tym mniejsza szansa, że wydana decyzja będzie pozytywna.

Ile wynosi zasiłek rehabilitacyjny?

Zasiłek rehabilitacyjny jest o ok. 37% niższy, niż świadczenie chorobowe. Jednak poszkodowany ma prawo ubiegać się o wyrównanie, które wypłacane jest przez ubezpieczalnię pracodawcy. Kwoty uzależnione są zarówno od okresu, w jakim wypłacany był zasiłek rehabilitacyjny, jak i wysokości dochodów osiąganych przed wypadkiem.

. Zapraszamy na kolejne audycje

Nasza ostatnia audycja była pierwszą z cyklu poświęconego rozwikłania zawiłości norweskiego prawa. Larysa Kaliuta będzie raz w miesiącu udzielała porad prawnych na naszej antenie. Mamy nadzieję, że okaże się to pomocne w rozwiązywaniu wielu Waszych problemów. O tym, co chcielibyście usłyszeć, piszcie do nas. Jeżeli macie jakiekolwiek pytania lub problemy, którymi ma zająć się polskojęzyczna prawnik z norweskim wykształceniem.