Konsumenci w centrum wyborów 2025: Czy partie mówią jednym głosem?
W tegorocznej kampanii wyborczej temat ochrony konsumentów znalazł się w centrum uwagi. Rada Konsumentów (Forbrukerrådet) zapytała największe partie polityczne o ich stanowisko w sprawach kluczowych dla norweskich obywateli – od ochrony dzieci w internecie, przez prawa lokatorów i pułapki zadłużenia, aż po bezpieczeństwo produktów dostępnych na rynku.
Konsumenci w centrum wyborów 2025
Jak podkreśla szef Rady Konsumentów Gunstein Instefjord, wiele z tych problemów wymaga natychmiastowych działań. Co ważne, raport pokazuje, że w wielu sprawach istnieje szeroka zgoda między partiami.
Przeczytaj również: Norwegowie chcą niższego VAT-u na naprawy i handel używanymi rzeczami: czas na ulgi podatkowe dla ekologii
Poznaj stanowisko poszczególnych patrii politycznych
Wśród priorytetów znalazły się m.in. takie zagadnienia:
Ochrona konsumentów – system rozstrzygania sporów, nowe przepisy dotyczące najmu i dzierżawy.
Partia MDG, SP i SV w swoich programach wyborczych formułują ogólne zapisy dotyczące wzmocnienia nadzoru, zwiększenia możliwości działania Urzędu ds. Ochrony Konsumentów (Forbrukertilsynet) oraz wzmocnienia praw konsumentów.
Høyre i Rødt popierają w swoich programach dobre i skuteczne pozasądowe mechanizmy rozwiązywania sporów, a także pozytywnie do tego pomysłu odnoszą się AP, MDG i KrF. Również Venstre kładzie nacisk na rozwój prostych i dostępnych sposobów rozstrzygania konfliktów.
Høyre i Rødt chcą zagwarantować w swoich programach, że organy nadzoru będą mogły nakładać na firmy łamiące prawo obowiązek wypłaty odszkodowań lub zwrotu kosztów. AP, KrF i Venstre również popierają tę propozycję, a FrP deklaruje otwartość na jej rozważenie.
Partie Høyre, KrF, MDG i Rødt w swoich programach wspierają także wprowadzenie specjalnych przepisów dotyczących najmu i leasingu rzeczy. Pozostałe ugrupowania również wyrażają pozytywne nastawienie do tego rozwiązania.
Wyraźnie widać, że wzmocnienie praw konsumentów to kwestia, wokół której partie polityczne potrafią się porozumieć – niezależnie od różnic, jakie dzielą je w innych sprawach. Rada Konsumentów z optymizmem oczekuje więc na dalsze wzmacnianie ochrony konsumentów w nadchodzącej kadencji, bez względu na wynik wyborów.
Prawa online – szczególnie ochrona dzieci w internecie i regulacje przeciwko uzależniającym mechanizmom cyfrowym.
Pozytywne jest, że wiele partii chce wprowadzić surowe regulacje dotyczące przyczyn, które zagrażają prawom dzieci w internecie, takich jak marketing oparty na monitorowaniu zachowań użytkowników. AP, KrF, MDG, Rødt i Venstre w swoich programach wyborczych deklarują, że będą surowiej regulować mechanizmy uzależniające.
Rada Konsumentów cieszy się, że wszystkie partie chcą być rygorystyczne w kwestii marketingu skierowanego do dzieci, i z niecierpliwością oczekuje dalszych działań w tym zakresie w nadchodzącej kadencji parlamentu.
Przeczytaj również: Wszystko o wyborach do Stortingu: Jak przebiega głosowanie? Jak liczone są głosy? Kto może głosować?
Mieszkania i energia – wsparcie dla poprawy efektywności energetycznej w różnych typach budownictwa.
Wszystkie partie zgadzają się, że opłaca się wspierać gospodarstwa domowe w działaniach na rzecz poprawy efektywności energetycznej. FrP, MDG i Venstre proponują ulgi podatkowe i zwolnienia z opłat, AP, MDG, Rødt, SP i SV opowiadają się za atrakcyjnymi dotacjami na przedsięwzięcia energetyczne (ENØK), a Rødt chce, aby państwo odgrywało w tym procesie jeszcze bardziej aktywną rolę.
AP, KrF, MDG, Rødt, SP, SV i Venstre w swoich programach podkreślają znaczenie dobrze funkcjonujących rynków najmu, a AP, Høyre, KrF, Rødt, SV i Venstre konkretnie deklarują działania mające zwiększyć stabilność najemców.
To zwiastuje pozytywne zmiany w zakresie ułatwień i obniżenia kosztów poprawy efektywności energetycznej dla gospodarstw domowych, a także modyfikacji prawa najmu, które mogą zapewnić najemcom większe poczucie bezpieczeństwa.
Dług i kredyt – limity kosztów i odsetek, rozszerzenie rejestrów zadłużenia, regulacje dotyczące kredytów konsumenckich.
MDG, Rødt, SV i Venstre chcą wprowadzenia limitu odsetek, podczas gdy AP deklaruje chęć rozważenia takiego rozwiązania. Høyre i KrF chcą ograniczyć możliwość zarabiania na opóźnieniach w płatnościach. Wszystkie partie opowiedziały się za rozszerzeniem rejestrów długów o dodatkowe ich rodzaje.
Rząd AP zaproponował, aby długi windykacyjne nie były włączane do rejestrów, natomiast Høyre w swoim programie stawia na objęcie rejestrami wszystkich rodzajów długów, z zachowaniem zasad ochrony prywatności. Istnieje też ponadpartyjna zgoda co do potrzeby surowej regulacji marketingu kredytów niezabezpieczonych. AP, MDG, Rødt, SP i Venstre poparły wniosek, aby rząd przedstawił propozycję zakazu takiej reklamy, KrF postuluje wprowadzenie bardziej restrykcyjnych ograniczeń, a Høyre opowiada się za rygorystycznym prawem w tej kwestii.
Fakt, że wszystkie partie podzielają pogląd, iż pułapki zadłużenia stanowią poważny problem, daje nadzieję, że w następnej kadencji parlamentu zostaną wdrożone istotne działania, takie jak: wprowadzenie limitu kosztów w połączeniu z limitem odsetek, rozszerzenie rejestrów długów oraz dodatkowe ograniczenia marketingu kredytów niezabezpieczonych.
Zdrowie, środowisko i produkty – zachęty finansowe do napraw i zdrowej żywności oraz egzekwowanie bezpieczeństwa towarów, także z platform internetowych.
Wszystkie partie chcą wykorzystać zachęty finansowe, aby naprawy były tańsze. MDG, Rødt i SV proponują zniesienie podatku VAT od napraw. Wszystkie ugrupowania zwracają uwagę na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa produktów. KRF, MDG, Rødt, SP i Venstre w swoich programach deklarują poparcie dla bezpiecznych i nietoksycznych produktów, SV poruszał tę kwestię w parlamencie w bieżącej kadencji, a rząd AP przedstawił m.in. plan działań na rzecz środowiska wolnego od toksyn.
Wszystkie partie chcą także ułatwiać dokonywanie zdrowych wyborów. AP, KRF, Rødt, Venstre, a częściowo także MDG i SV, planują stosowanie zachęt finansowych na żywność, aby wybór zdrowych produktów był bardziej atrakcyjny.
Czy partie mówią jednym głosem? Solidna podstawa
Rada Konsumentów uważa, że jest to solidna podstawa, aby w kolejnej kadencji konsumenci mogli korzystać z tańszych napraw, nowych działań w zakresie bezpiecznych i nietoksycznych produktów oraz lepszych warunków do dokonywania zdrowych wyborów żywieniowych.
– Polityka konsumencka w Norwegii rozdzielona jest między różne ministerstwa, przez co problemy często spadają „pomiędzy dwa biurka”. Dlatego wiadomość o szerokiej zgodzie politycznej w wielu ważnych kwestiach konsumenckich jest bardzo dobra – mówi Instefjord.
Dla wyborców to jasny sygnał – bez względu na to, kto wygra wybory, polityka konsumencka ma szansę stać się jednym z filarów nowej kadencji.
– Z niecierpliwością czekamy, aż politycy przełożą zapowiedzi na realne działania. Po wyborach nie będzie już wymówek – mówi Instefjord.
Najważniejszym wnioskiem jest to, że mimo różnic politycznych, istnieje szeroka zgoda ponadpartyjna w wielu kwestiach konsumenckich. To tworzy realne podstawy do spodziewanych zmian – niezależnie od tego, kto utworzy nowy rząd.
Polub nas na facebooku i udostępnij innym nasz post
Źródło: forbrukerradet, Zdjęcie: pixabay
Przeczytaj również: Rekordowa liczba ofiar na norweskich drogach: Coraz więcej ofiar wśród motocyklistów i rowerzystów
