Etyka pracy w Norwegii. Tak było rok temu – jak jest teraz?

Etyka pracy w Norwegii była przedmiotem zeszłorocznych badań. Zostały one przeprowadzone przez prof. Wojciecha Nowiaka z Uniersytetu w Poznaniu. Trwały przez 4 miesiące, a w tym czasie przepytano dokładnie 100 osób pracujących w Norwegii. Metodyką badań był wywiad – nie użyto żadnych ankiet ze względu na chęć zachowania anonimowości.

Polonia w Norwegii to kilkaset tysięcy osób

Według danych zebranych przez Norweski Urząd Statystyczny (norw. SSB), Polonia w Norwegii liczy sobie ok. 100 tys. osób. Nieficjalnie jednak mówimy o zupełnie innych liczbach. Według najnowszych szacunków okazuje się, że do Norwegii przyjechało już blisko 300 tys. Polaków. Niezależnie od tego, która kwota jest prawdziwa, obie wskazują jednoznacznie – jesteśmy największą grupą imigrantów w tym kraju. Zeszłoroczne badania prof. Wojciecha Nowiaka mówią nam o tym, co tak naprawdę sądzimy o pracy w Norwegii.

Niski poziom zaufania

Jak twierdzi prof. Wojciech Nowiak, podczas realizacji badań spotkał się z problemem zaufania wśród Polonii norweskiej. Na bazie najczęściej pojawiających się wątpliwości, można sformułować jedno następujące pytanie: “Czy mogę Ci zaufać? Badanie na pewno jest anonimowe? Nie chciałbym o tym wszystkim mówić Norwegom”. Badani Polacy często podkreślali fakt, że podane odpowiedzi nie mogą identyfikować ich jako rozmówców. Dlatego preferowali rozmowę “w cztery oczy”, co uniemożliwiło zastosowania żadnych kwestionariuszy.

Etyka pracy w Norwegii? Polacy pracują bez umowy

Największe emocje wzbudzał temat związany z pracą bez umowy. Najbardziej zastanawiające były odpowiedzi dotyczące przyczyn, dlaczego Polacy byli zatrudniani “na czarno”. Okazuje się, że w wielu przypadkach to norwescy pracodawcy wywierali taką presję na polskich pracownikach. Godzili się oni na postawione warunki z prostego względu – zależało im na tym, by zarobić jak największe pieniądze podczas pobytu w Skandynawii. Bali się również utraty możliwości uzyskiwania jakiegokolwiek zarobku.

Polacy w Norwegii, a NAV

Zastanawiające są również odpowiedzi dotyczące czerpania korzyści z norweskiego systemu opieki społecznej. Podczas gdy Norwegowie mają bardzo złą opinię na temat obcokrajowców, którzy nadużywają możliwości pobierania różnego rodzaju świadczeń, to w praktyce badani Polacy rzadko z nich korzystali. Jak stwierdził prof. Wojciech Nowiak – “Większość Polaków nigdy nie otrzymało żadnych środków z NAV i nigdy takiej pomocy nie oczekiwało. W trakcie rozmowy stwierdzili, że należy być uczciwym wobec tych, którzy pracują naprawdę ciężko. Jednocześnie zdają sobie sprawę z tego, że inni obcokrajowcy nadużywają norweskiej opieki społecznej. Krytykują także fakt, że system ten jest zbyt otwarty dla wszystkich i ich zdaniem właśnie to jest przyczyną nadużyć”.

Czytaj także: Polska przedsiębiorczść w Norwegii – co tu robimy? >>>

Prawa pracownicze na wysokim poziomie

Pomimo faktu, że część badanych była zatrudniona “na czarno”, to Polacy doceniają norweskie przepisy dotyczące praw pracowniczych. Ich zdaniem wpływ ma na to fakt, że przedsiębiorczość w Norwegii rozwija się znacznie dłużej, niż w Polsce. Pozwoliło to na wypracowanie odpowiedniego prawa, które chroni interesy pracowników. Podczas rozmów często padało również stwierdzenie, iż w Norwegii nie dochodzi zbyt często do nadużyć względem pracowników.

Czytaj także: Norwescy przedsiębiorscy odczują skutki Brexitu >>>

Etyka pracy w Norwegii – przedmiot krytyki

O ile Polacy chwalaą norweskie prawa pracowników, o tyle bardziej krytycznie podchodzą do kwestii związanej z etyką w Norwegii. Prof. Wojciech Nowiak w swoich opracowania przytoczył przykład jednej Polki, z którą rozmawiał. Pracowała jako asystent dentystyczny i kiedy zaczynała, oprócz niej zatrudnionych było jeszcze dwóch Norwegów. Po czasie okazało się, że Polka wyrabiała normy za wszystkich i zatrudnienie pozostałych pracowników stało się zbędne. W efekcie zostali zwolnieni, zaś wykonywane przez nich obowiązki zostały oddelegowane Polce. Wszystko w ramach tego samego wynagrodzenia, jakie pobierała do tej pory.

Polacy pracują ciężko i długo

Prof. Wojciech Nowiak w swoim opracowaniu wyjaśnia również, dlaczego przepytanie 100 Polaków zajęło aż cztery miesiące. Z jego obserwacji wynika, że niski poziom zaufania nie był jedyną przyczyną, ale decydowało o tym również praktyczne względy. Polacy pracują bardzo długo, często do godziny 19:00, zaś do domu trafiają dopiero w okolicach godziny 20:00. Z tego powodu istniała możliwość przeprowadzenia maksymalnie jednej lub dwóch rozmów w trakcie jednego wieczoru. Dodatkowym utrudnieniem był fakt, że Polacy pracują równie długo także w soboty.

Czytaj także: Czas pracy w Norwegii zostanie wydłużony? >>>

Polskie kobiety pracujące w hotelach

Okazuje się również, że Polki stanowią duży procent zatrudnienia w norweskich hotelach. Prof. Wojciech Nowiak korzystał z miejsc noclegowych w obiektach zlokalizowanych w Tromsø i Bodø. Jego zdaniem, ciężko było znaleźć przedsiębiorstwo hotelarskie, w którym nie byłby zatrudniony chociaż jeden Polak. Z rozmów przeprowadzonymi z polskimi kobietami wynika jedna konkluzja – wszystkie Polki czuły się doceniane i motywowane do ciężkiej pracy oraz nauki języka norweskiego. Ich zdaniem, taki sposób działania się opłaca z punktu widzenia rozwoju zawodowego.

Etyka pracy w Norwegii, a dyskryminacja

Część rozmówców była również obiektem zachowań dyskryminacyjnych. Jak wynika z przeprowadzonych wywiadów, do takich przypadków najczęściej dochodzi w branży budowlanej. Etyka pracy w niektórych zakładach stała na niskim poziomie, tak samo jak oferowane warunki zatrudnienia. Jak się okazało, w takich przedsiębiorstwach zatrudnienie znajdowali przede wszystkim obcokrajowcy, bez chociażby jednego Norwega. Interesującym faktem jest również to, że jeżeli tylko w jakimś miejscu zaczynało pracować dwóch czy trzech Norwegów, wszystko ulegało znacznej poprawie.

Czytaj także: Praca w Norwegii – w jakich branżach brakuje specjalistów? >>>

Etyka pracy w Norwegii – jak to wygląda dzisiaj?

Mając na uwadze powyższe badania, samo nasuwa się pytanie – jak wygląda etyka pracy w Norwegii dzisiaj? Rok temu Polacy doceniali prawa pracownicze, ale jednocześnie krytykowali poziom etyki w przedsiębiorstwach. Pracownicy z naszego kraju spędzali większość dnia w pracy, do domu zjeżdżając ok. godziny 20:00. W norweskich hotelach zatrudnienie znajdowało mnóstwo Polek, które były zadowolone z tego, gdzie obecnie są pracują. Zgodnie twierdziły, że ciężka praca oraz nauka języka norweskiego się opłaca z punktu widzenia rozwoju zawodowego.

Niestety, dochodziło także do zachowań dyskryminacyjnych. Zdaniem rozmówców, w wielu miejscach panowały złe warunki pracy i dotyczyły wyłącznie przedsiębiorstw zatrudniających obcokrajowców. Co ciekawe, wszystko ulegało znacznej poprawie w momencie, gdy do pracy przychodzili Norwegowie. Zdaniem prof. Wojciecha Nowiaka, wymagane są jeszcze badania na temat życia rodzinnego Polaków w Norwegii.

Opracowano na podstawie: Polakker mener nordmenn har dårlig arbeidsmoral w forskning.no

Źródła:

• Wojciech Nowiak, Stein Kuhnle og Dominika Narożna: «Rodzina migracyjna. Obraz rodziny na podstawie badań polskich imigrantów w Norwegii» (Migrants families. The experiences of Poles in Norway), tidsskriftet Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu (Research Papers of Wrocław University of Economy), 438/2016. Sammendrag på engelsk.
• Wojciech Nowiak, Ragnhild Louise Muriaas og Dominika Narożna: «Nordycki model wspierania rodzin niewydolnych w opiece nad dzieckiem. Analiza sytuacji Polaków oraz ich rodzin w Norewgii»(Nordic model of aiding dysfunctional families in childcare. An analysis of the perception of the situation of Poles and their families in Norway), tidsskriftet Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu (Research Papers of Wrocław University of Economy), 456/2016.
• Wojciech Nowiak, Cornelius Cappelen og Dominika Narożna: «Migracja wewnętrzna w UE oraz EOG a problem nielegalnego rynku pracy.Analiza sytuacji imigrantów z Polski zamieszkujących okręg Hordaland»( Internal migration within the EU and EEA vis-à-vis black labor market. An analysis of the situation of Polish immigrants living in Hordaland county), tidsskriftet Przegląd Politologiczny (Political Scienc Review), 3/2016.