Polskie tradycje i obrzędy wielkanocne, czyli o czym warto pamiętać.

Oceń artykuł

Wielkanoc jest najważniejszym świętem w tradycji chrześcijańskiej i jednocześnie najstarszym. Obchodzone jest na pamiątkę Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa w każdą pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca, poprzedzane są zaś okresem Wielkiego Postu. Z tym świętem związane są również piękne polskie tradycje i obyczaje – niektóre z nich wciąż są kultywowane, inne zaś już nieco zapomniane.

Wciąż żywe tradycje

Istnieje wiele tradycji, które są praktykowane przez Polaków. Nadają one wyjątkowości Wielkanocy, niosą ze sobą również istotne symboliczne znaczenia. Warto o nich pamiętać, ponieważ z jednej strony przywołują wspomnienia z dzieciństwa, z drugiej zaś kształtują polską tożsamość.

Wiosenne porządki

Tradycją polską jest przeprowadzenie gruntownych porządków. Ma to nie tylko praktyczne i estetyczne znaczenie. Przede wszystkim jest symbolem wymiatania z domu zimy, a wraz z nią ma odejść wszelkie zło oraz choroby.

Niedziela Palmowa

Tydzień przez Wielkanocą odbywa się msza święta, na którą przynoszone są palmy. Obecnie symbolizują szczęście, ale najpierw obowiązkowo muszą zostać poświęcone. W przeszłości jednak bito nimi domowników, co miało uchronić ich przed nieszczęściem. Wtykano również za obrazy lub wkładano do dzbanka, co miało dodatkowo zapobiec złośliwości sąsiadów.

Święconka

Wielka Sobota jest czasem na przygotowanie koszyczków wielkanocnych, zwanymi „święconkami”. Nie może w niej zabraknąć baranka, który symbolizuje Jezusa Chrystusa. W związku z zakończeniem Wielkiego Postu w święconce muszą się znaleźć również mięso i wędliny. Na pamiątkę cierpienia chrystusowego w środku znaleźć się musi także chrzan. Święci się również masło, jako symbol dobrobytu oraz symbolizujące ponowne narodzenie jajko.

Wielkanocne jajo, szukanie zajączka, lany poniedziałek

W związku z tym, że jajko symbolizuje życie i ponowne narodzenie, króluje na polskim stole. Są dodatkowo barwione m.in. na kolor czerwony, który ma oznaczać miłość i serce. Dzieciom czas uprzyjemnia również szukanie zajączka, który tradycyjnie schował gdzieś prezenty. Natomiast po Wielkanocy następuje lany poniedziałek, podczas którego można śmiało polewać się wodą – o ile temperatury nie są zbyt niskie.

Jakie tradycje są zapomniane?

Oprócz wciąż żywych i praktykowanych tradycji istnieją również takie, które są nieco zapomniane. Należą do nich w szczególności następujące:

– topienie Judasza – podczas Wielkiej Środy młodzież robiła ze słomy i starych ciuchów Judasza, którego wrzucano do stawu, rzeki lub bagienka. W ten sposób wymierzano mu sprawiedliwość

– wielkie grzechotanie – gdy milkły kościelne dzwony, następował czas psot. Dzieci biegały wówczas z grzechotkami i straszyły napotkane osoby

– wieszanie śledzia i topienie żuru – symboliczne pożegnanie z Wielkim Postem. W przeszłości w tym okresie jedzono głównie żur oraz śledzia – dlatego ten pierwszy topiono, rybę zaś przybijano do drzewa