Trzeba dużo czasu, aby klęski żywiołowe wywarły zauważalnie duży wpływ na krajowe dane dotyczące rzeczywistego kapitału i dochodu narodowego brutto. Niemniej jednak odbudowapo takich klęskach może przyczynić się do zwiększenia produkcji i PKB.
Ekstremalne zjawisko pogodowe “Hans” doprowadziło do osunięć ziemi oraz podtopień i powodzi w niektórych częściach południowej Norwegii w sierpniu 2023 r. Spowodowało to poważne zniszczenia materialne, utratę realnego kapitału oraz zakłócenie lub uniemożliwienie normalnej działalności gospodarczej.
Rachunki narodowe zawierają dane dotyczące całkowitego kapitału rzeczywistego w norweskiej gospodarce. W ramach rachunków narodowych, ogólny kapitał rzeczywisty w norweskiej gospodarce obejmuje różne rodzaje kapitału, z których najważniejszym jest sektor budownictwa. Budownictwo obejmuje zarówno budynki mieszkalne, jak i komercyjne, a także infrastrukturę, taką jak drogi, linie kolejowe, mosty itp. Ostatnie kompletne rachunki pochodzą z 2020 roku. Łączny kapitał rzeczywisty szacowano wówczas na ponad 12 000 miliardów NOK. Z tego prawie trzy czwarte przypadło na budownictwo.
Rocznie dokonuje się znacznych inwestycji w kapitał rzeczywisty, ale jednocześnie istniejący kapitał ulega zużyciu. W roku 2020 całkowite inwestycje w kapitał rzeczowy wyniosły 950 miliardów NOK, podczas gdy zużycie kapitału oszacowano na 700 miliardów NOK. Budownictwo, ze względu na dłuższą żywotność, odpowiada za mniej niż połowę inwestycji i zużycia kapitału.
Przeczytaj również: Adam Bodnar – nauczyciel akademicki, działacz społeczny. Wizyta w Norwegii.
Zmiany wolumenu w wyniku klęsk żywiołowych nie mają wpływu na dochód narodowy brutto Norwegii
Wartość kapitału rzeczywistego ustala się jako wartość początkową na początek roku, do której dodaje się inwestycje i odejmuje amortyzację kapitału. Występują również korekty związane z przeszacowaniami i innymi zmianami wolumenowymi. Szkody tego rodzaju, które spowodował “Hans”, będą zazwyczaj uznawane za takie zmiany wolumenowe, co będzie skutkować dodatkową korektą w dół rzeczywistego kapitału akcyjnego w 2023 r.
Norweska Pula Szkód Naturalnych podała wstępną ocenę szkód po “Hansie” na 1,6 miliarda NOK. Należy się spodziewać, że szacunki te wzrosną. Nie obejmuje ona wszelkich szkód na własności prywatnej i nie obejmuje szkód na własności państwowej. Niemniej jednak wskazuje, że jest mało prawdopodobne, aby szkody przekroczyły jeden procent zwykłego zużycia kapitału w 2023 r.
Zmiany wolumenu w wyniku klęsk żywiołowych nie mają wpływu na dochód narodowy brutto Norwegii, który jest definiowany jako produkt narodowy brutto oraz wynagrodzenie netto i dochód z majątku za granicą, pomniejszony o zwykłe zużycie kapitału. Zmieniony kapitał rzeczywisty spowoduje zmianę zużycia kapitału w przyszłości, a tym samym zmianę zysku operacyjnego i dochodu do dyspozycji. Jednak strata musi być bardzo duża, jeśli ma to przynieść widoczne skutki w rachunkach narodowych.
Byłoby lepiej, gdyby udało się uniknąć tych zniszczeń
Płatności z tytułu ubezpieczeń nie są uwzględniane w rachunkach narodowych brutto, ponieważ usługi ubezpieczeniowe liczone są w kwocie netto. Natomiast praca przy naprawie zniszczeń i odbudowie po “Hansie” będzie uznawana za produkcję, która zwiększa produkt krajowy brutto i dochód do dyspozycji. Jednakże szkody są niewielkie w porównaniu z łącznymi inwestycjami brutto w nieruchomości w normalnym roku. Jednocześnie prawie nie pojawią się w ogólnych danych liczbowych po rozliczeniu rachunków narodowych za 2023 r.
To, że wpływ szkód poniesionych przez “Hans” może skutkować wyższym produktem krajowym brutto, pokazuje doskonały przykład ograniczeń PKB jako miary dobrobytu. Dla mieszkańców dotkniętych katastrofą byłoby zdecydowanie lepiej, gdyby udało się uniknąć tych zniszczeń, co zaowocowałoby brakiem konieczności odbudowy i napraw.
Polub nas na facebooku i udostępnij innym nasz post.
Źródło: Norweski Urząd Statystyczny
Przeczytaj również: Rada Miasta Oslo podwyższa stawki pomocy społecznej
