Narodowy program badań przesiewowych jelita działa już od ponad roku. Dotychczas wzięło w nim udział 54% zaproszonych osób, jednak istnieje znacząca różnica między płciami – wśród kobiet uczestniczy 59%, natomiast wśród mężczyzn tylko 49%.
Proste badanie może uratować Twoje życie. Wczesne wykrycie zwiększa szanse na przeżycie
Program badań przesiewowych jelita zaprasza kobiety i mężczyzn w wieku 55 lat do wykonania testu na obecność krwi w kale. Jego celem jest wczesne wykrycie raka jelita grubego, co znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie. Jak na razie mniej mężczyzn niż kobiet decyduje się na udział w programie.
– Kobiety mają większe doświadczenie z badaniami przesiewowymi, dzięki programom mammografii i cytologii. To może być jeden z powodów, dla których chętniej biorą udział w badaniach niż mężczyźni – mówi Kristin Ranheim Randel, kierująca programem badań przesiewowych jelita.
Przeczytaj również: Zakazane rasy psów w Norwegii: Surowe przepisy – lista zabronionych ras
Rak jelita wciąż groźny!
Mężczyźni od dawna są bardziej narażeni na raka jelita grubego, szczególnie odbytnicy, a także częściej umierają z jego powodu. Randel ma nadzieję, że program przesiewowy pomoże wyrównać te różnice. Niestety mężczyźni rzadziej niż kobiety biorą udział w programie badań przesiewowych jelita.
– Chcielibyśmy, aby więcej mężczyzn skorzystało z tego badania, ponieważ wczesne wykrycie raka pozwala na skuteczniejsze i mniej inwazyjne leczenie. W przypadku braku badań przesiewowych rak jelita często jest wykrywany dopiero w zaawansowanym stadium, kiedy zdążył się już rozprzestrzenić – podkreśla Randel.
Wyniki programu badań przesiewowych
Do tej pory zaproszenie do udziału otrzymało około 250 000 osób, z czego nieco ponad połowa zdecydowała się na badanie.
Dotychczasowe wyniki wskazują, że:
- 6% uczestników ma wykryte ślady krwi w kale i jest kierowanych na kolonoskopię. W ramach programu przeprowadzono już ponad 7 000 kolonoskopii.
- 58% osób poddanych kolonoskopii miało polipy, które mogą być stanem przedrakowym.
- 3,5% pacjentów po kolonoskopii otrzymało diagnozę raka jelita grubego. Do marca 2025 r. dzięki badaniom przesiewowym wykryto już ponad 200 przypadków raka jelita.
Te wyniki są zgodne z wcześniejszymi doświadczeniami z pilotażowego programu w regionie Helse Sør-Øst.
– Widzimy, że wielu pacjentów poddanych kolonoskopii ma polipy, a ich usunięcie może zapobiec rozwojowi nowotworu – mówi Randel.
Norwegia w czołówce zachorowań na raka jelita
Norwegia ma jeden z najwyższych wskaźników zachorowań na raka jelita grubego na świecie. Każdego roku diagnozę otrzymuje 4 500 osób, a około 1 600 umiera z powodu tej choroby. Jest to druga najczęstsza forma nowotworu zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Co więcej, liczba zachorowań potroiła się w ciągu ostatnich 50 lat.
Rak jelita rozwija się stopniowo – zwykle z polipów, które mogą latami nie dawać żadnych objawów. Często diagnoza stawiana jest dopiero w późnym stadium choroby, gdy leczenie jest trudniejsze.
– Dzięki badaniom przesiewowym możemy wykryć raka we wczesnym stadium, zanim pojawią się objawy. Szacuje się, że osoby, które biorą udział w programie, mają o 25% mniejsze ryzyko zgonu z powodu raka jelita – mówi Randel.
Jak działa program badań przesiewowych?
Program badań przesiewowych jelita jest trzecim ogólnokrajowym programem badań przesiewowych w Norwegii i pierwszym skierowanym do mężczyzn. Jest to również pierwsze badanie przesiewowe, w którym uczestnicy mogą wykonać test samodzielnie, w domu.
Pierwsze zaproszenia do badania wysłano w 2022 roku do osób, które kończyły wtedy 55 lat. Program jest wdrażany stopniowo i obecnie działa na terenie całego kraju. Osoby urodzone przed 1967 rokiem nie otrzymują zaproszeń do udziału w badaniu.
Jak to działa?
✔ W okolicach 55. urodzin otrzymujesz zestaw testowy pocztą.
✔ Pobierasz próbkę kału w domu i wysyłasz ją do analizy.
✔ Jeśli wynik testu nie wykazuje krwi w kale, otrzymasz kolejne zaproszenie do badań co dwa lata, aż do ukończenia 65 lat.
✔ Jeśli test wykaże obecność krwi, zostaniesz skierowany na kolonoskopię w szpitalu.
✔ Podczas kolonoskopii lekarze mogą usunąć polipy lub wykryć raka.
✔ Po kolonoskopii nie otrzymasz już więcej zaproszeń do programu badań przesiewowych.
Przeczytaj również: Czy obniżki stóp procentowych mogą się opóźnić?
Mamy nadzieję, że więcej osób weźmie udział
Marzec to międzynarodowy miesiąc świadomości raka jelita grubego, doskonała okazja, by zwrócić uwagę na profilaktykę tej choroby. Wciąż wiele osób wie o niej niewiele, mimo że jest jedną z najczęstszych form nowotworów w Norwegii.
– Liczymy, że więcej informacji o programie zwiększy świadomość i zachęci więcej osób do udziału w badaniach – mówi Randel.
– Test jest bardzo prosty – można go wykonać w domu, bez konieczności wizyty u lekarza czy w szpitalu. Wystarczy pobrać próbkę kału i odesłać ją w dołączonej kopercie zwrotnej – podsumowuje.
Polub nas na facebooku i udostępnij innym nasz post
Źródło: Norweski Instytut Zdrowia Publicznego, Zdjęcie: pixabay
Przeczytaj również: Czy obniżki stóp procentowych mogą się opóźnić?
