Dzisiaj Polska i Polacy na całym świecie obchodzą święto upamiętniające przyjęcie w 1791 r. Konstytucji. Wtedy to Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Ustawa Rządowa była pierwszą w Europie i drugą w świecie nowoczesną ustawą zasadniczą, która wprowadzała w Polsce monarchię konstytucyjną, jakiej większość państw europejskich doczekała się dopiero w wieku następnym. Uchwalenie Konstytucji po długich debatach
i sporach na Sejmie Wielkim zostało uznane za ważne wydarzenie w ówczesnej prasie europejskiej oraz wśród elit politycznych. Było przykładem pokojowych przekształceń ustrojowych, zwłaszcza na tle wydarzeń w ogarniętej rewolucją Francji.
Oryginały dokumentu w Archiwach Państwowych
W Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie przechowywane są trzy unikatowe oryginalne egzemplarze Konstytucji 3 Maja. Tekst z Tzw. Metryki Litewskiej z podpisami marszałków sejmu, został ocalony przed zniszczeniem przez Rosjan w Bibliotece Królewskiej. Egzemplarz z Archiwum Publicznego Potockich przechowali w ukryciu przedstawiciele tego rodu. Trzeci egzemplarz Konstytucji jest częścią obszernego, liczącego 25 tomów Archiwum Sejmu Czteroletniego. Zbiór ten, zabezpieczony przez jednego z sekretarzy sejmowych, Antoniego Siarczyńskiego, trafił w 1808 r. do Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie,
a po rozwiązaniu tej instytucji w 1832 r. wywieziono go do Rosji, skąd powrócił do Polski w ramach rewindykacji archiwaliów dopiero w 1964 r. Ponadto w AGAD zachował się urzędowy druk tekstu Ustawy Rządowej z formułą wpisu do akt grodzkich warszawskich, potwierdzony pieczęcią i podpisem pisarza grodzkiego.
Heute ist ein Nationalfeiertag
Auch wenn dieses Dokument vor 233 Jahren unterzeichnet wurde, enthält es zweifellos immer noch viele universelle Botschaften. Es ist auch ein Modell des Konsenses zwischen den widersprüchlichen politischen Parteien. Seine Schöpfer zeigten Fantasie und langfristiges Denken und Handeln zum Wohle des Landes. Verfassung 3 Maja war ein starker Impuls, der das öffentliche Bewusstsein für die Notwendigkeit von Veränderungen in der Funktionsweise des Staates weckte und auch Hoffnung auf Reformen machte. war eine zivilisatorische Errungenschaft der Bürger des polnisch-litauischen Commonwealth, eine wichtige Seite der gemeinsamen Geschichte Polens und Litauens. Es wurde auch zum Vorbild für andere Länder.
Ten dokument możliwił sprawne działanie Sejmu, z którego usunięto “liberum veto”. Wprowadzono również głosowanie większością, a decyzje Sejmu nie mogły być już kwestionowane przez sejmiki.
KONSTYTUCJA 3 MAJA – NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W PRAWIE
Konstytucja wprowadzała:
- trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą,
- ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej, co miało na celu zapobieżenie możliwości przekupstwa biednego szlachcica przez agentów obcego państwa.
Źródło: gov.pl , Zdjęcie: Kancelaria premiera
Liken Sie uns auf Facebook und teilen Sie unseren Beitrag mit anderen
Treten Sie der Wataha bei – schalten Sie Radio Wataha ein