Dzisiaj Polska i Polacy na całym świecie obchodzą święto upamiętniające przyjęcie w 1791 r. Konstytucji. Wtedy to Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Ustawa Rządowa była pierwszą w Europie i drugą w świecie nowoczesną ustawą zasadniczą, która wprowadzała w Polsce monarchię konstytucyjną, jakiej większość państw europejskich doczekała się dopiero w wieku następnym. Uchwalenie Konstytucji po długich debatach
i sporach na Sejmie Wielkim zostało uznane za ważne wydarzenie w ówczesnej prasie europejskiej oraz wśród elit politycznych. Było przykładem pokojowych przekształceń ustrojowych, zwłaszcza na tle wydarzeń w ogarniętej rewolucją Francji.
Oryginały dokumentu w Archiwach Państwowych
W Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie przechowywane są trzy unikatowe oryginalne egzemplarze Konstytucji 3 Maja. Tekst z Tzw. Metryki Litewskiej z podpisami marszałków sejmu, został ocalony przed zniszczeniem przez Rosjan w Bibliotece Królewskiej. Egzemplarz z Archiwum Publicznego Potockich przechowali w ukryciu przedstawiciele tego rodu. Trzeci egzemplarz Konstytucji jest częścią obszernego, liczącego 25 tomów Archiwum Sejmu Czteroletniego. Zbiór ten, zabezpieczony przez jednego z sekretarzy sejmowych, Antoniego Siarczyńskiego, trafił w 1808 r. do Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie,
a po rozwiązaniu tej instytucji w 1832 r. wywieziono go do Rosji, skąd powrócił do Polski w ramach rewindykacji archiwaliów dopiero w 1964 r. Ponadto w AGAD zachował się urzędowy druk tekstu Ustawy Rządowej z formułą wpisu do akt grodzkich warszawskich, potwierdzony pieczęcią i podpisem pisarza grodzkiego.
Сегодня национальный праздник
Несмотря на то, что этот документ был подписан 233 год назад, он, несомненно, по-прежнему несет в себе множество универсальных посланий. Это также модель консенсуса между конфликтующими политическими партиями. Его создатели проявили фантазию, дальновидность и действия на благо страны. Конституция 3 Maja явилось сильным импульсом, стимулировавшим осознание общественностью необходимости изменений в функционировании государства, а также вселившим надежду на реформы. явилось цивилизационным достижением граждан Речи Посполитой, важной страницей общей истории Польши и Литвы. Это также стало образцом для других стран.
Ten dokument możliwił sprawne działanie Sejmu, z którego usunięto “liberum veto”. Wprowadzono również głosowanie większością, a decyzje Sejmu nie mogły być już kwestionowane przez sejmiki.
KONSTYTUCJA 3 MAJA – NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W PRAWIE
Konstytucja wprowadzała:
- trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą,
- ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej, co miało na celu zapobieżenie możliwości przekupstwa biednego szlachcica przez agentów obcego państwa.
Źródło: gov.pl , Zdjęcie: Kancelaria premiera
Поставьте нам лайк на Facebook и поделитесь нашим постом с другими
Присоединяйтесь к Wataha – включите Radio Wataha