– Martwię się, że w populacji będzie wielka niepewność, która spowoduje, że ludzie nie będą chcieli się szczepić. Chcemy, aby szczepionka została przyjęta przez jak największą liczbę osób, przede wszystkim w celu ochrony każdej zaszczepionej osoby – mówi Camilla Stoltenberg z FHI.
Znanych jest wiele skutków ubocznych szczepionki. Norweska Agencja Leków prosi teraz ludność o pomoc w zwiększaniu tej wiedzy.
Co pokazują badania
Kiedy Norweska Agencja Leków ocenia szczepionkę, bierze pod uwagę wartość użytkową w porównaniu z czynnikami ryzyka.
– Szczepionka jest zatwierdzona tylko wtedy, gdy uważa się, że korzyści są znacznie większe niż ryzyko. Celem zawsze jest, aby populacja otrzymała potrzebną im ochronę szczepionką, bez narażania się na poważne skutki uboczne – mówi Audun Hågå, dyrektor Norweskiej Agencji Leków.
Dotychczasowa wiedza na temat skutków ubocznych pochodzi z przeprowadzonych badań klinicznych. Badania są wystarczające, aby wykryć rzadkie skutki uboczne.
– Pewne jest to, że u zdecydowanej większości po przyjęciu szczepionki na COVID-19 wystąpią skutki uboczne. – Odkryte skutki uboczne są łagodne lub umiarkowane i bardzo przypominają objawy grypy – mówi Madsen.
Najczęstszymi działaniami niepożądanymi są bóle głowy, gorączka, dreszcze oraz bóle mięśni i stawów. Objawy zwykle ustępują po kilku dniach.
– W dostępnych danych ujawniono kilka poważnych skutków ubocznych – mówi Madsen.
Jednocześnie istnieją pewne skutki uboczne i pewne grupy etniczne, o których dotychczasowe badania niewiele mówią.
. Portal zgłaszania skutków ubocznych
W Norwegii realizowany jest kompleksowy program szczepień i w ciągu miesiąca prawdopodobnie zostanie zaszczepiona duża część Norwegów z grup ryzyka.
Norweska Agencja Leków zachęca każdego, kto przyjmuje szczepionkę, do zgłaszania wszelkich skutków ubocznych w formie formularza na stronach Norweskiej Agencji Leków.
– W ten sposób możemy monitorować skutki uboczne i badać, czy są one związane ze szczepionką, czy nie – mówi Madsen.
Wskazuje, że systemy raportowania w USA i Wielkiej Brytanii wykryły około ośmiu przypadków wstrząsu alergicznego u osób, które przyjęły szczepionkę.
– To niewielka liczba i obecnie nie ma się czym martwić. Ale jest to rzadki efekt uboczny, który nie został ujawniony w badaniach. To pokazuje potencjał systemu raportowania do mapowania nieznanych skutków ubocznych w przyszłości, mówi.
– Zgłaszając skutki uboczne, pomagasz nam uczynić leczenie bezpieczniejszym – mówi Madsen.
Tego nie wiemy
Chociaż przeprowadzone badania są obszerne, nadal istnieje kilka grup wiekowych, o których nie wiemy wystarczająco dużo.
Dzieci i osoby w wieku powyżej 75 lat są objęte badaniami w niewielkim stopniu.
– Ponadto nie wiemy, jak dobrze chronione są kobiety w ciąży. Więc są grupy ludzi, o których musimy dowiedzieć się więcej – mówi naczelna lekarka Sara Viksmoen Watle w FHI.
Jest zbyt wcześnie, aby mówić cokolwiek o długoterminowych skutkach ubocznych, poza tym, że w przyszłości mogą wystąpić rzadkie skutki uboczne, które nie zostały zidentyfikowane w badaniach.
Nawet jeśli szczepionka zostanie zatwierdzona, a szczepienie rozpocznie się w wielu krajach, badania nad szczepionkami będą kontynuowane.
– Warunkowe zatwierdzenie zakłada, że producent szczepionki będzie kontynuował badania, tak aby szczepionka była badana przez dwa lata. W tym samym czasie inne kraje rozpoczną własne badania, oprócz systemów raportowania dostarczą nam wielu informacji – mówi Hågå.
Inne pytania, które będą ważne w przyszłości, to to, czy szczepionka zapobiega infekcji, jak długo będzie trwać i jaki będzie efekt w czasie.
Zachęca do szczepień
Norweska Agencja Leków jest przekonana, że dwie szczepionki, które jako pierwsze trafiają do Norwegii, są bezpieczne.
– Jestem optymistą i uspokoiłam po spojrzeniu na dostępne dane na temat szczepionek Pfizer i Moderna. To dobre szczepionki z niewielkim ryzykiem. Są po prostu bardzo dobrze wymyślone, mówi Madsen.
Norweski Instytut Zdrowia Publicznego ma nadzieję, że ludność ufa, że szczepionka jest bezpieczna, tak aby zaszczepić jak najwięcej osób.
