?
Rząd musi mieć w Parlamencie większość parlamentarną. Większość w Parlamencie ma zatem decydujący wpływ zarówno na utworzenie rządu, jak i jego rozwiązanie. Powołanie nowego rządu ma miejsce, gdy skończy się jego dekada, albo król zleci utworzenie nowego rządu.
Kiedy premier uważa, że nie ma już podstaw parlamentarnych dla obecnego rządu, będzie on dążył do rezygnacji. Tłem może być to, że rząd otrzymał wniosek o wotum nieufności wobec samego siebie w Parlamencie. Albo sam zgłosił się do dymisji i otrzymał poparcie w Parlamencie, lub występują trudności we współpracy w rządzie, partia rządząca poniosła porażkę wyborczą albo przegrała ważne referendum.
Zmiana rządu po wyborach
Rząd, który dąży do przejęcia władzy ze względu na wynik wyborów, robi to najlepiej po ukonstytuowaniu się nowego Parlamentu i przedstawieniu projektu budżetu państwa.
Zgodnie z konstytucyjnym zwyczajem, który pojawił się w Norwegii w latach 1884-1905, w przypadku zmiany rządu obowiązują te zasady:
- Kraj nigdy nie jest bez rządu. Innymi słowy, król nigdy nie jest bez rady państwa.
- Król nie przyjmie wniosku o dymisję rządu, dopóki nie będzie możliwe jednoczesne powołanie nowego rządu.
- Król powołuje nowy rząd „w gabinecie”, czyli na posiedzeniu gabinetu wraz z ustępującym rządem.
Proces zamiany rządu
Proces zmiany rządu w Norwegii wygląda następująco:
Po poinformowaniu Parlamentu, rząd składa wniosek o rezygnację na zwyczajnym lub nadzwyczajnym posiedzeniu Prezesa Rady Ministrów.
Po otrzymaniu wniosku o rezygnację król prosi obecny rząd o kontynuowanie funkcji rządzącej do czasu utworzenia nowego rządu. Wówczas ustępujący premier będzie zwykle proszony o poradę, do kogo król powinien się zwrócić, aby utworzyć nowy rząd.
Ustępujący premier zwykle radzi królowi, aby zwrócił się do jednego z liderów parlamentarnych w Parlamencie – lidera największej partii rządzącej lub lidera największej partii opozycyjnej. Królowi można również doradzić, aby skontaktował się ze wszystkimi przewodniczącymi partii lub przewodniczącym Parlamentu. W większości przypadków król postępuje zgodnie z radą premiera.
Kiedy osoba, której zlecono utworzenie nowego rządu, zgłosi królowi, że wszystko jest gotowe, obie decyzje o zmianie rządu podejmowane są na posiedzeniu gabinetu – zwyczajnego lub nadzwyczajnego. To ostatnie posiedzenie rady ustępującego rządu.
Na tym posiedzeniu gabinetu, król i ustępujący rząd powołują nowy rząd. Jednocześnie król przyjmuje wniosek o rezygnację od ustępującego rządu, od tego samego momentu. Nadszedł czas na zmianę rządu. Po ostatnim posiedzeniu gabinetu oraz po spotkaniu z opinią publiczną i prasą w Slottsplassen, ustępujący rząd po raz ostatni udaje się do biur rządowych.
W wyznaczonym czasie na zmianę, nowy rząd przybywa do Pałacu. Tam podejmują pierwsze decyzje, przede wszystkim, którzy ministrowie mają pełnić władze w poszczególnych ministerstwach.
Po pierwszym posiedzeniu gabinetu oraz po spotkaniu z opinią publiczną i prasą w Slottsplassen, nowy rząd po raz pierwszy udaje się do swoich biur. Tam spotykają się ze swoimi poprzednikami podczas prostej ceremonii przejęcia. Wtedy byli członkowie rządu po raz ostatni opuszczają urząd.
Przeczytaj nasz kolejny artykuł: Król Harald nadal będzie królem Norwegii!
Jeśli zainteresował Cię ten artykuł, zostaw kciuka. Oceniasz w ten sposób stopień zainteresowania.
