Pod koniec lat pięćdziesiątych niewielu ludzi wierzyło w bogactwa ropy i gazu na norweskim wybrzeżu. Niewiele wiedzieliśmy o znaczeniu przemysłu naftowego dla norweskiej gospodarki, gdy w połowie lat 60. przyznano pierwsze koncesje na produkcję. 50 lat później branża ta jest najważniejsza w Norwegii zarówno pod względem przychodów dla skarbu państwa, inwestycji, jak i udziału w tworzeniu wartości.
W liście do Ministerstwa Spraw Zagranicznych z lutego 1958 roku Norges Geologiske Undersøkelse napisało: „Można zignorować możliwość, że na szelfie kontynentalnym wzdłuż norweskiego wybrzeża pojawi się węgiel, ropa lub siarka”.
Wydarzeniem, które otworzyło ludziom oczy na możliwość występowania węglowodorów na Morzu Północnym, było odkrycie holenderskiego gazu w Groningen w 1959 roku. Odkrycie to wywołało entuzjazm w części świata, w której zużycie energii opierało się w dużej mierze na węglu i importowanej ropie naftowej. Chcąc znaleźć więcej, uwagę skupiono na Morzu Północnym. Norweskie ekspertyzy geologiczne były negatywne dla złóż ropy i gazu, ale to nie mogło powstrzymać entuzjazmu po odkryciu gazu w Holandii.
Oferta wynosiła 160 000 USD miesięcznie
W październiku 1962 r. Phillips Petroleum wysłał list do władz norweskich o zgodę na zbadanie Morza Północnego. Firma chciała uzyskać licencję na te części Morza Północnego, które leżą na terytorium Norwegii i które prawdopodobnie znajdą się pod norweskim szelfem. Oferta wynosiła 160 000 USD miesięcznie. Oferta została odebrana jako próba uzyskania praw wyłącznych. Władze nie mogły pozostawić całej półki firmie. Jeśli tereny miałyby zostać otwarte dla eksploracji, musiałoby wejść więcej firm.
W maju 1963 r. rząd Gerhardsena ogłosił suwerenność Norwegii nad norweskim szelfem kontynentalnym. Nowe prawo stanowiło, że właścicielem ziemi jest państwo i tylko król (rząd) może wydawać pozwolenia na poszukiwania i wydobycie. W tym samym roku firmy miały możliwość przeprowadzenia badań przygotowawczych. Zezwolenia dawały m.in. prawo do badań sejsmicznych, ale nie do wierceń.
Przeczytaj również: PolSKI Turniej 2024 w skokach narciarskich
Podział szelfu kontynentalnego z Danią i Wielką Brytanią
Chociaż Norwegia ogłosiła suwerenność nad dużymi obszarami morskimi, ważne do wyjaśnienia pozostały kwestie dotyczące podziału szelfu kontynentalnego. Te kwestie wymagające porozumienia przeprowadzono głównie z Danią i Wielką Brytanią. Porozumienie w sprawie podziału szelfu kontynentalnego według zasady linii środkowej zawarto w marcu 1965 r. Pierwsza runda licencyjną ogłoszono 13 kwietnia 1965 r. 22 koncesje wydobywcze na 78 bloków przyznano kompaniom lub grupom naftowym. Koncesje wydobywcze dawały wyłączne prawo do poszukiwania, wiercenia i wydobywania na obszarze koncesji. Pierwszy odwiert poszukiwawczy został wykonany latem 1966 roku, ale okazał się suchy. Pierwszym odkryciem ropy naftowej na norweskim szelfie był Balder w 1967 roku. Jednak odkrycie to nie było wówczas wystarczająco opłacalne i minęło ponad 30 lat, zanim odkrycie zostało opracowane.
W Wigilię Bożego Narodzenia 1969 r. poinformowano norweskie władze o odkryciu Ekofiska
Norweska przygoda z ropą zaczęła się na dobre wraz z odkryciem Ekofiska w 1969 r. W Wigilię Bożego Narodzenia 1969 r. Phillips poinformował norweskie władze o odkryciu Ekofiska – jednego z największych pól naftowych, jakie kiedykolwiek znaleziono na morzu. Produkcja z pola rozpoczęła się 15 czerwca 1971 r. W następnych latach dokonano wielu ważnych odkryć.
W latach 70. działania poszukiwawcze koncentrowały się wokół obszarów na południe od Stadt (62 stopnie na północ). Produkcja z norweskiego szelfu kontynentalnego została zdominowana przez duże złoża, takie jak Ekofisk, Statfjord, Oseberg, Gullfaks i Troll. Pola te były i są nadal bardzo ważne dla rozwoju biznesu naftowego w Norwegii.
W związku z rozwojem powstała infrastruktura, do której udało się podłączyć kilka pól. Produkcja z kilku z tych pól spada, a jednocześnie dodano więcej nowych, mniejszych pól. Dlatego dzisiejsza produkcja jest rozłożona na więcej pól niż wcześniej.
Produkcja na Morzu Norweskim rozpoczęła się w 1993 roku
W 1979 r. rozpoczęto również działalność naftową na północ od 62 równoleżnika. Działalność poszukiwawcza w częściach Morza Norweskiego i Morza Barentsa rozpoczęła się na początku lat 80. XX wieku, a później została rozszerzona, gdy nowe obszary morskie zostały otwarte dla działalności naftowej. Produkcja na Morzu Norweskim rozpoczęła się w 1993 roku, a na Morzu Barentsa w 2007 roku.
Ustanowiono zasadę 50-procentowego udziału państwa
W fazie rozruchu działalność poszukiwawczą zdominowały firmy zagraniczne, które odpowiadały za zagospodarowanie pierwszych złóż ropy i gazu. Stopniowo zaangażowanie Norwegii rosło wraz z dołączeniem Norsk Hydro. To samo zrobiła Saga Petroleum, prywatna firma norweska założona w 1972 roku. W tym samym roku powstał również Statoil z państwem jako jedynym właścicielem. Ustanowiono wtedy również zasadę 50-procentowego udziału państwa w każdej koncesji produkcyjnej.
Od 1 stycznia 1985 r. zreorganizowano branżę naftową. Udział państwa dzielił się na dwa. Pierwszy związany z firmą i drugi związany z bezpośrednim zaangażowaniem finansowym państwa w działalność naftową (SDØE). SDØE to program, w którym państwo posiada udziały w wielu polach naftowych i gazowych, rurociągach i obiektach lądowych. Udział jest określany podczas przydzielania licencji produkcyjnych, a wielkość tego udziału różni się w zależności od pola. Jako jeden z kilku właścicieli, państwo pokrywa swoją część inwestycji i kosztów oraz otrzymuje odpowiednią część dochodów z koncesji na produkcję. Statoil zajął się w imieniu państwa aspektami biznesowymi SDØE.
Sprzedaż udziałów SDØE
Wiosną 2001 roku Storting zdecydował, że może sprzedać 21,5% wartości akcji SDØE. 15 procent sprzedano Statoil, a 6,5% innym licencjobiorcom. Sprzedaż udziałów SDØE na rzecz Statoil była postrzegana jako ważny element udanego wprowadzenia na giełdę i prywatyzacji tej firmy. Statoil był notowany na giełdzie w czerwcu tego samego roku i obecnie działa na równi z każdym innym graczem na norweskim szelfie kontynentalnym. Spółka akcyjna Petoro została utworzona w maju 2001 r., przede wszystkim aby zająć się SDØE w imieniu państwa. W 2007 r. Statoil połączył się z działalnością naftowo-gazową Norsk Hydro. W 2018 roku Statoil zmienił nazwę na Equinor.
Ze względu na dobre zarządzanie zasobami, duże międzynarodowe firmy utworzone w Norwegii zostały uzupełnione innymi rodzajami firm. Te dostrzegły inne możliwości biznesowe w norweskich złożach ropy naftowej. Obecnie na szelfie norweskim panuje duża różnorodność i konkurencja z firmami norweskimi i zagranicznymi aktywnymi na szelfie.
Branża naftowa ma wiele do powiedzenia na temat wzrostu gospodarczego w Norwegii i finansowania norweskiego społeczeństwa opiekuńczego. Bez wątpienia, niewiele było wiadomo o znaczeniu tego przemysłu dla Norwegii, gdy przyznawano pierwsze licencje produkcyjne. Wyraźnym tego obrazem jest rozwój udziału sektora naftowego w tworzeniu wartości, inwestycjach, eksporcie i dochodach w Norwegii.
Aktywność na norweskim szelfie kontynentalnym nadal będzie miała duże znaczenie dla norweskiej gospodarki. To wszystko dzięki dużym pozostałym zasobom i nowym znaczącym projektom rozwojowym.
Tak oto przedstawia się historia norweskiej ropy w 5 minut.
Trzeba dodać, że Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG) ma w Norwegii udziały w 62 koncesjach na Norweskim Szelfie Kontynentalnym.
Polub nas na facebooku i udostępnij innym nasz post
Źródło: Ministerstwo Ropy Naftowej i Energii
Przeczytaj również: PolSKI Turniej 2024 w skokach narciarskich
