.
Gorsza jakość życia osób samotnych
Z badania jakości życia wynika, że relacje społeczne są ważne dla jakości życia. Osoby samotne mają gorszą jakość życia niż osoby posiadające partnera, a szczególnie samotni mężczyźni są mniej zadowoleni ze swoich relacji społecznych w porównaniu z samotnymi kobietami.
Z dotychczasowych analiz opartych na Ankiecie Jakości Życia wynika, że mężczyźni i kobiety są niemal w równym stopniu zadowoleni z życia. Jednocześnie jakość życia kobiet i mężczyzn może być uwarunkowana tym, na jakim etapie życia się znajdujemy, i jeśli uwzględnimy kilka zmiennych objaśniających, mogą istnieć wzorce typowe dla jakości życia kobiet i mężczyzn.
Różnice w jakości życia związane z płcią wydają się być związane nie tylko z wiekiem, ale także z typem rodziny w którym mieszkasz. Kombinacja wieku i typu rodziny jest dalej określana jako faza życia. W trakcie tego artykułu przyjrzymy się bliżej temu, jak faza życia może wpływać na różnice w jakości życia związane z płcią.
Największa różnica płci między najmłodszym a najstarszym
W populacji najmniej zadowoleni są najmłodsi, a także stosunkowo duży odsetek z niskim zadowoleniem wśród najstarszych. Kobiety w tych skrajnych porównaniach wiekowych są mniej zadowolone niż mężczyźni. W pozostałych grupach wiekowych występują różnice między płciami, ale są one niewielkie.
Rycina 1 pokazuje, że młodzi ludzie są mniej zadowoleni z życia niż osoby starsze, a młode i starsze kobiety zgłaszają nieco mniejsze zadowolenie niż mężczyźni w tym samym wieku. Rysunek pokazuje również, że odsetek osób o niskim poziomie zadowolenia zmniejsza się wraz z wiekiem dla wszystkich osób do 45 roku. Istnieją również niewielkie różnice między płciami od mniej więcej 25 roku życia do połowy czterdziestki. W grupie wiekowej 30-44 lat jest mniej osób z niskim zadowoleniem w porównaniu z młodszymi grupami wiekowymi dla obu płci, przy czym od 45 roku życia odsetek mężczyzn z niskim zadowoleniem maleje, natomiast zwiększa się wśród kobiet. Różnica między płciami w zadowoleniu z życia jest również największa w grupie wiekowej 45-66 lat. Różnica między kobietami i mężczyznami jest również dość duża wśród najstarszych.
Przeczytaj nasz kolejny artykuł: Emerytura dla samotnych
Na jakość życia wpływają relacje społeczne. Posiadanie kogoś, komu można się zwierzyć, uzyskać wsparcie i dzielić codzienne życie, jest uważane za pozytywne dla jakości życia. Przywiązanie do innych zmienia się w ciągu życia i na przykład wśród osób młodych i starszych jest więcej singli. Można zasadnie przyjąć, że osoby żyjące w konkubinacie mają większy dostęp do bliskich relacji społecznych niż osoby samotne.
Rycina 1. Udział populacji w różnych grupach wiekowych o niskim poziomie zadowolenia w podziale na płeć. 2021
Najmniej zadowoleni z życia są osoby samotne
Z badania jakości życia wynika, że w porównaniu z innymi typami rodzin, tych, którzy w największym stopniu zgłaszają niskie zadowolenie z życia. Często mają gorsze warunki i jakość życia niż osoby, które mieszkają z partnerem lub mają chłopaka. Prawie 40 procent norweskiej populacji powyżej 18 roku życia to osoby samotne. Kobiety w nieco większym stopniu niż mężczyźni (odpowiednio 37 i 32 proc.), głównie dlatego, że samotnych kobiet w podeszłym wieku jest więcej niż mężczyzn. Prawie wszyscy w grupie wiekowej 18-24 lata są samotni (98 proc.). Większość ludzi od dwudziestego do czterdziestego roku życia żyje w związkach, ale odsetek samotnych mężczyzn na tym etapie jest nieco wyższy niż kobiet. Po 45 roku życia kobiety częściej niż mężczyźni pozostają samotne.
Rycina 2 pokazuje, że osoby samotne we wszystkich grupach wiekowych mają niższą satysfakcję z życia w porównaniu z pozostałymi fazami życia. Niezadowolonych z życia jest ponad 2 na 5 osób stanu wolnego w wieku 30-44 lata (42 proc.). To prawie dwukrotnie więcej niż dla wszystkich w tej grupie wiekowej. Wśród singli w grupach wiekowych 18-29 i 45-66 lat niezadowolonych jest niespełna 40 proc. Od wieku emerytalnego odsetek osób samotnych o niskim poziomie zadowolenia jest mniejszy w porównaniu z ogółem osób samotnych.
Z wyjątkiem najmłodszych, najstarszych i singli z dziećmi, wśród singli największy odsetek mężczyzn o niskim zadowoleniu we wszystkich grupach wiekowych. Wśród najmłodszych singli (18-24 lata) kobiety w największym stopniu odczuwają ogólnie niskie zadowolenie z życia, natomiast wśród singli w wieku 30 lat i do wieku emerytalnego niskie zadowolenie zgłaszają mężczyźni. w nieco większym stopniu niż kobiety. Inne wskaźniki jakości życia pokazują, że zwłaszcza samotni mężczyźni w wieku 30-44 lata również mniej optymistycznie patrzą w przyszłość i doświadczają mniejszego sensu życia niż kobiety w tej samej fazie życia.
Rycina 2. Odsetek osób o niskim zadowoleniu z życia w różnych fazach życia według płci
Znaczenie innych relacji społecznych dla osób samotnych
Jak wspomniano, relacje i więzi społeczne są ważne dla jakości życia. Do tej pory zakładaliśmy, że osoby samotne mają przeciętnie słabsze relacje społeczne, ponieważ nie żyją w konkubinacie, widzieliśmy, że osoby samotne są mniej zadowolone z życia. W celu dalszego pomiaru relacyjnego wymiaru jakości życia używamy innego pytania w ankiecie, w którym respondenci zajęli stanowisko w sprawie twierdzenia, że „moje relacje społeczne są wspierające i satysfakcjonujące”.
Pierwszą rzeczą, którą możemy zauważyć na wykresie 3, jest to, że kobiety, niemal niezależnie od fazy życia, są bardziej zadowolone ze swoich relacji społecznych niż mężczyźni. Jeśli chodzi o niską satysfakcję z relacji społecznych wśród osób samotnych, największe różnice między mężczyznami i kobietami stwierdzamy wśród osób w średnim wieku, 30-44 lata i 45-66 lat. Na wskaźniku relacji społecznych samotni mężczyźni mają najniższe zadowolenie ze wszystkich grup wiekowych.
Wykres 3. Odsetek singli niezadowolonych ze swoich relacji społecznych w podziale na płeć
Czy samotne kobiety są bardziej zorientowane społecznie?
Największą różnicą między płciami jest odsetek osób z niskim zadowoleniem wśród singli w wieku 45-66 lat. Odsetek samotnych mężczyzn o niskim poziomie satysfakcji w tej grupie wiekowej wynosi 39 proc., wśród kobiet 27 proc. Różnica płci aż o 12 punktów procentowych. To, że kobiety ustanawiają mechanizmy relacji społecznych na wcześniejszym etapie życia, może być tutaj rezultatem.
W grupach wiekowych 18-24 lata 21 procent kobiet i 28 procent mężczyzn jest niezadowolonych ze swoich relacji społecznych, różnica między płciami wynosi 7 punktów procentowych. Różnica między płciami jest jeszcze większa w grupach wiekowych 25-29 i 30-44 lata, 10 punktów procentowych wśród osób w wieku 25-29 lat i 9 punktów procentowych wśród osób w wieku 30-44 lat. Różnica płci w zadowoleniu z relacji społecznych jest obecna już we wczesnym okresie życia. Składa się na to zapewne kilka przyczyn, ale być może wynika to z faktu, że kobiety już tu w większym stopniu nawiązują i są otwarte na relacje społeczne. W późniejszym okresie życia dzieci rodzi mniej mężczyzn niż kobiet.
Z jednej strony może być tak, że więcej kobiet decyduje się na samotne życie, przez co są bardziej zadowolone ze swojej sytuacji. Z drugiej strony może się też zdarzyć, że kobiety w większym stopniu niż mężczyźni ustanawiają mechanizmy satysfakcji społecznej, zarówno jako single, jak i nie-single. Powszechne jest na przykład przekonanie, że kobiety w większym stopniu niż mężczyźni mają przyjaciół, którym mogą się zwierzyć. Posiadanie kogoś, z kim można porozmawiać i dzielić się wyzwaniami, samo w sobie może mieć pozytywny wpływ na jakość życia.
Ponadto bezdzietność jest bardziej powszechna wśród mężczyzn niż kobiet. Chociaż bezpośredni związek bezdzietności z samą jakością życia jest mało prawdopodobny, możliwe jest, że bezdzietność ma wpływ na grupę samotnych mężczyzn i ich satysfakcję społeczną. Zwłaszcza gdy obserwujemy to w grupie wiekowej 45-66 lat, gdzie nieposiadanie dzieci mogło mieć większy wpływ na jakość życia. Bezdzietność wśród kobiet jest stosunkowo niska i stabilna (Jensen i Østby, 2014). Z tym może wiązać się fakt, że samotne kobiety w nieco większym stopniu doświadczają sensu życia i większego optymizmu na przyszłość niż mężczyźni w takiej samej sytuacji.
Więcej kobiet jest wśród osób samotnych z dziećmi oraz w starszych grupach wiekowych, zwłaszcza powyżej 66 roku życia. Wiele z tego wynika prawdopodobnie z faktu, że kobiety żyją średnio dłużej niż (ich) mężczyźni. Singiel z dziećmi to faza życia, w której kobiety są najmniej zadowolone ze swoich relacji społecznych (29 proc.), ale jest to dokładnie ten sam odsetek, co wśród samotnych mężczyzn z dziećmi.
Jakość życia w Norwegii – Różnice płciowe w warunkach życia singli
Istnieje wiele warunków, które wpływają na jakość życia, na przykład warunki życia, takie jak finanse i edukacja. Między innymi widzimy, że osoby samotne z niskim wykształceniem są jeszcze bardziej niezadowolone ze swoich relacji społecznych niż żyjące w parach. Chociaż wśród osób z niskim wykształceniem odsetek osób samotnych o niskiej satysfakcji z relacji społecznych jest większy dla obu płci w porównaniu z osobami posiadającymi partnera, to różnica płci wśród osób samotnych z niskim wykształceniem jest mniejsza. Ten sam wzór obserwujemy w przypadku osób samotnych o niskich dochodach. Różnica płci w zadowoleniu z relacji społecznych jest mniejsza, gdy weźmiemy pod uwagę tylko osoby o niskich dochodach. Jednocześnie istnieje znacząca różnica. Wśród samotnych mężczyzn o niskich dochodach 38 proc. jest niezadowolonych z relacji społecznych, analogiczny odsetek wśród kobiet wynosi 25 proc.
Dla młodych ludzi wykształcenie i poziom dochodów nie mogą mieć tak dużego znaczenia z perspektywy płci i etapu życia, właśnie dlatego, że wielu z nich nie ukończyło jeszcze edukacji ani nie ma stałych dochodów. Natomiast dla osób po 30. roku życia zadowolenie z życia należy rozpatrywać w świetle warunków życia. Tu zdecydowana większość ukończyła edukację, zbudowała dochody i pozycję na rynku pracy.
Podsumowując, związek między jakością życia a płcią w świetle fazy życia jest złożony. Wiek, warunki życia i status społeczno-ekonomiczny mają wpływ na jakość życia, którego ta analiza nie może ujawnić. Artykuł pokazał nam jednak, że jakość życia jest dynamiczna i zmienia się w trakcie życia. Z naszych danych wynika, że jakość życia zależy od wieku w tym sensie, że jest gorsza wśród osób młodszych, następnie poprawia się w wieku dorosłym i ponownie pogarsza się wśród osób starszych. Wpływ wieku jest istotny we wszystkich fazach życia, ale szczególnie wśród osób samotnych.
Widzieliśmy również, że istnieją różnice między płciami w tym procesie, które są związane z fazą życia i przywiązaniem do bliskich związków. Osoby samotne są mniej zadowolone z życia niż osoby żyjące w związkach. Dotyczy to zarówno kobiet jak i mężczyzn. Niskie przywiązanie do relacji społecznych ma szczególnie zły wpływ na samotnych mężczyzn. Im są starsi, tym bardziej relacje społeczne wydają się korelować z ich satysfakcją (z wyjątkiem najstarszych). W grupach wiekowych 30-44 i 45-66 jest szczególnie dużo mężczyzn niezadowolonych z relacji społecznych w porównaniu z analogicznymi kobietami. Ponadto samotni mężczyźni w wieku 30-44 lata doświadczają mniejszego poczucia sensu życia i optymizmu na przyszłość. Zadowolenie kobiet i mężczyzn jest dodatkowo osłabiane przez niskie wykształcenie lub niskie dochody,
