Zgoda musi być wyraźna – Norwegia wprowadza ustawę o świadomej zgodzie seksualnej
Ustawa o zgodzie seksualnej wchodzi dziś w życie.
Z dniem 1 lipca 2025 r. w Norwegii zaczyna obowiązywać tzw. ustawa o zgodzie seksualnej. Przepisy te zostały przyjęte przez szeroką większość w Stortingu, po złożeniu propozycji przez rząd Partii Pracy dotyczącej zmian w rozdziale kodeksu karnego poświęconym przestępstwom seksualnym.
Przeczytaj również: “Norgespris” – nowa stała cena prądu
Zgoda musi być wyraźna. Ochrona dzieci
Nowelizacja wzmacnia ochronę prawną przed niechcianym kontaktem seksualnym i wprowadza bardziej precyzyjne oraz proporcjonalne zasady wymiaru kary w sprawach o przestępstwa seksualne. Wprowadzone zmiany mają również na celu lepszą ochronę dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym.
– Mam nadzieję, że wszyscy wejdą w sezon letni ze świadomością, że „tylko tak oznacza tak”. To znaczy, że musisz mieć pewność, iż druga osoba rzeczywiście chce podjąć kontakt seksualny – mówi minister sprawiedliwości i ds. gotowości Astri Aas-Hansen.
Ustawa o świadomej zgodzie seksualnej od dzisiaj
Od dziś każda osoba, która podejmie kontakt seksualny z kimś, kto nie wyraził na to zgody – ani słownie, ani przez zachowanie – może zostać skazana za gwałt. Grozi za to kara do sześciu lat pozbawienia wolności. Nowelizacja wyraża jasne stanowisko społeczeństwa: wszelki kontakt seksualny musi być oparty na dobrowolności.
– Jako prawniczka i sędzia widziałam, jak głęboko niechciany kontakt seksualny wpływa na jakość życia, zdrowie psychiczne i fizyczne. Wiele osób walczyło o to, by Norwegia przyjęła ustawę o zgodzie seksualnej. To zwycięstwo nie tylko dla Partii Pracy, ale przede wszystkim dla wszystkich, którzy przez lata nie ustępowali w tej walce. Należą im się podziękowania – podkreśla Aas-Hansen.
Norwegia wprowadza ustawę o świadomej zgodzie seksualnej
Tak jak w innych krajach nordyckich, bierność nie może być traktowana jako zgoda, chyba że istnieją wyraźne i jednoznaczne przesłanki ku temu.
“Nie znaczy Nie”
Obowiązuje również zasada „nie znaczy nie”. Od dziś osoby, które nie uszanują odmowy, mogą zostać skazane na karę nawet 10 lat więzienia.
– Podjęcie kontaktu seksualnego z kimś, kto jasno wyraził, że tego nie chce – przywłaszczenie sobie prawa do czyjegoś ciała mimo sprzeciwu – jest poważnym naruszeniem prawa do samostanowienia seksualnego. Może to być równie poważne jak wymuszenie kontaktu przy użyciu przemocy lub gróźb. Cieszę się, że cały parlament poparł włączenie takich przypadków do definicji gwałtu – dodaje minister.
Partia Pracy podkreśla, że walka z przemocą i przestępstwami seksualnymi jest priorytetem zarówno dla policji, jak i dla całego społeczeństwa.
– Każdy w Norwegii powinien czuć się bezpiecznie, i do tego dążymy każdego dnia. Gwałt to poważny problem społeczny, a ta nowelizacja wzmacnia ochronę prawną przed przemocą seksualną. Najważniejsze jednak jest to, by prawo do samostanowienia było rzeczywiście szanowane – i wierzę, że ta ustawa ma również znaczenie prewencyjne – mówi na zakończenie minister Astri Aas-Hansen.
Podsumowanie najważniejszych zmian:
Zasada „tylko tak oznacza tak” została wprowadzona jako nowe pierwsze zdanie w artykule 291 norweskiego kodeksu karnego: Osoba podejmująca kontakt seksualny z kimś, kto nie wyraził na to zgody ani słownie, ani poprzez zachowanie, może zostać skazana na karę do 6 lat więzienia.
Dotychczasowa definicja gwałtu została utrzymana jako drugie zdanie w tym samym artykule. Została jednak rozszerzona o dodatkowy zapis oparty na zasadzie „nie znaczy nie”: Osoba podejmująca kontakt seksualny z kimś, kto wyraził sprzeciw – słownie lub w sposób niewerbalny – może zostać skazana na karę do 10 lat więzienia.
Zniesiono minimalny wymiar kary (3 lata) za gwałt, w tym gwałt na dziecku poniżej 14 roku życia. Rząd zrezygnował także z określania standardowego poziomu kar w materiałach legislacyjnych. Ponieważ stopień powagi tych czynów bywa różny, sądy otrzymają większą swobodę w ocenie każdego przypadku indywidualnie i dostosowaniu kary. Jednocześnie założono, że ogólny poziom kar pozostanie zasadniczo bez zmian.
W celu lepszego zabezpieczenia dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym zmodyfikowano zapis w artykule 295 kodeksu karnego. Zamiast pojęcia „sytuacja życiowa” wprowadzono ogólniejszy termin „sytuacja”. Oznacza to, że osoba, która wykorzysta np. chwilową podatność dziecka – np. będącego pod silnym wpływem środków odurzających – również może zostać ukarana.
Polub nas na facebooku i udostępnij innym nasz post
Źródło: regjeringen, Zdjęcie: pixabay
Przeczytaj również: Nowe przepisy w transporcie: Od 2026 bez karty BHP ani rusz
