Ryszard Riedel jest postacią ikoniczną polskiej sceny muzycznej. Mimo, iż żył zaledwie 38 lat, jego krótki, skrajny – przepełniony bólem i radością, smutkiem i weselem – życiorys zapisał się niezmywalnie na kartach polskiej historii. Każdy Polak zna nieśmiertelne utwory, takie jak: “Naiwne pytania”, w którym śpiewa “W życiu piękne są tylko chwile…”; pieśń o “Whisky” – nazywając ją swoją żoną, czy “Czerwony jak cegła”, gdzie jego wokal rozgrzewa jak piec.
Nafta wax baray oo karti weyn leh
Waa wax lala yaabo in Rysiek uu is-baray. Waa soo jiidashada iyo kartidiisa, oo u muuqda inay tahay hadiyad, taas oo ka dhigtay mid ka mid ah fanaaniinta ugu waaweyn Poland ilaa maanta. Dareenka uu kaga tagay heesihiisa iyo qiirada laga dareemi karo ilbiriqsi kasta oo ka mid ah codkiisa ayaa ka dhigaya inuu si joogto ah u taabto quluubta tiirarka, xitaa in ka badan labaatan sano dhimashadiisa. Xitaa Czesław Niemen, ka dibna loo tixgeliyey boqorka blues music, ayaa qirtay mid ka mid ah wareysiyada in uu ka tanaasuli doono magacan Rzyszard.
Akhriso wax badan oo ka mid ah taxanahan: Czesław Niemen >>>
Ku dhawaad dhammaan noloshayda muusiga Dżem
Wiilka Krystyna iyo Jan Riedel, wuxuu ku dhawaad dhammaan xirfadiisa muusiga ku qaatay kooxda Dżem, oo uu ku biiray markii uu ahaa 17 sano jir. Wuxuu ku sii jiray darajada 20 sano oo kale, ilaa laga soo saaray si ku meel gaar ah. Waxaa sababay karti la'aanta sii wadida wadashaqeynta Ryszard aadka u xanuunsan. Hogaamiyihii hore ee Dżem ayaa dhintay oo aan hadda si rasmi ah xubin uga ahayn.
Shakhsiga iyo muusiga - dhammaan Ryszard Riedel
Na kartach kultury i historii zapisał się głównie dziełami muzycznymi. Jednak to kaliber jego osobowości sprawił, że przez niemal dekadę odbywał się “Tyski Festiwal Muzyczny” imienia Ryśka Riedla “Ku Przestrodze” i odbywał się w Paprocanach. Sześć lat później zmieniono nazwę na “Festiwal Muzyczny im. Rysiek Riedel "Ku Strodze" oo u dhaqaaqay Chorzów aagga Champs de Mars ee WPKiW.
“Ku Przestrodze” i Marek Kotański – założyciel Monaru
Xaqiiqda xiisaha leh ayaa ah in laga soo bilaabo bilawgii xafladda, uu booqday Marek Kotański - aasaasaha Monar - mid ka mid ah hay'adaha ugu waaweyn adduunka ee Polish ee la tacaalaya ka hortagga balwadda, guri la'aanta iyo khataraha bulshada.
Ryszard Riedel ee dhaqanka
Nakręcono o nim kilka filmów dokumentalnych: “Dżem”, “Sen o Victorii” i “Się macie ludzie” oraz opisywano go w licznych książkach. Nasz bohater żył w rozerwaniu pomiędzy dwoma krańcami dualizmu: wolności i zniewolenia, radości i cierpienia, wielkości i słabości, życia i śmierci… Ryszarda cechowała wrażliwość, której efekt mogliśmy zaobserwować podczas jego występów na żywo. Były one istnym spektaklem, niczym gladiatora walczącego z życiem w nałogu na scenie, która okazała się być areną śmierci.
Wuxuu ka digay daroogada
Mid ka mid ah mawduucyada ugu muhiimsan ee nolosha Riedel waxay ahayd qabatinka. Inkasta oo uu sarreeyo joogtada ah, ma uusan ammaanin oo ma ahayn taageere - dhibbanayaal badan. Wuxuu ka digay daroogooyinka iyo wax kasta oo kiciya. Xanuunka, murugada iyo rafaadka u muuqday in ay gundhig u ahaayeen shaqadiisa waxay ahayd welina waa digniin ka dhan ah balwadda hoose. Sida taariikh nololeedka Ryszard.
Biograficzny film fabularny Jana Kidawy-Błońskiego – “Skazany na Bluesa” opisuje życie artysty świetnie ukazuje problem. Wyraźnie widać to szczególnie w scenie, w której będący u szczytu kariery, mający świat u stóp Rysiek, pada na kolana przed dilerem, któremu oferuje obrączkę ślubną za kolejną dawkę narkotyku. Przy czym dzieje się to w momencie, gdy każda następna jest kolejnym gwoździem do jego trumny.
Ryszard Riedel - weligiis ku nool yahay xusuusta kuwa uu jecel yahay
Waxa uu ahaa aabbe laba caruur ah: gabadh yar, Karolina Małgorzata, iyo wiil, Sebastian, oo sii wata shaqadii aabbihiis isaga oo ku heesaya kooxda Cree, oo magaciisa lagu magacaabo Ryszard. Kooxdu waxa ay la shaqeeyeen aabahood wada shaqayntii hore, taas oo noo soo dhawaynaysa xamaasadiisa aan dhimanayn.
Na cześć oraz w hołdzie pośmiertnie powstało mnóstwo utworów oraz płyt poświęconych jego osobie, przez czołowych przedstawicieli sceny, takich jak: Oddział zamknięty, Budka Suflera, SBB, TSA, Nocna Zmiana Bluesa, czy Gang Olsena. Jednym z najwspanialszych projektów upamiętniający postać RR był “List do R. na 12 głosów.” Dżemu, gdzie na 3-płytowym albumie utwory Ryszarda wykonują tacy wybitni artyści jak: Czesław Niemen, Wojciech Waglewski, Tadeusz Nalepa, czy Krystyna Prońko.
“Ostatni hippis”
Sam Ryszard fascynujący się dalekim wschodem i przygodami ‘Ostatniego Mohikanina’, przez światowy, prestiżowy magazyn Rolling Stones został okrzykniety ‘Ostatnim hippisem’ naszych czasów. Był niewątpliwie głosem swojego pokolenia, ikoną kultury buntu oraz filarem nurtu, któremu nadawał bieg. Odpowiedzialny za współtworzenie tak ważnych albumów dla polskiego rocka jak “Cegła”, “Detox”, czy “Zemsta nietoperzy”. Twórcą ponadczasowych utworów jak: “Wehikuł czasu”, “List do M”, “Naiwne pytania”, “Jak malowany ptak”, “Autsajder”, “Skazany na bluesa”, czy “Sen o Victorii”.
“W życiu piękne są tylko chwile… Tylko ja i Ty”
Kojącym wątkiem w historii Ryszarda było niewątpliwie małżeństwo. Jego muza była z nim do końca jego dni, trwając u jego boku na dobre i na złe. Do napisu “W życiu piękne są tylko chwile…” na jego nagrobku, po śmierci ukochanej żony Małgorzaty, gdy złożono ją w grobie męża dodano napis, “tylko ja i Ty”. Była to historia przepięknej miłości, na śmierć i życie. Gdyby Ryszard żył, w tym roku, 7 września obchodzilibyśmy jego 62 urodziny.