- Ma waxaad raadinaysaa adeegyo xisaabin xirfad leh?
- Telefoon: 0047 93982173
- Adeegga Polish
- Qiimo dhimista macaamiisha cusub
- Topnor www.topnor.no
Dzisiaj Polska i Polacy na całym świecie obchodzą święto upamiętniające przyjęcie w 1791 r. Konstytucji. Wtedy to Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Ustawa Rządowa była pierwszą w Europie i drugą w świecie nowoczesną ustawą zasadniczą, która wprowadzała w Polsce monarchię konstytucyjną, jakiej większość państw europejskich doczekała się dopiero w wieku następnym. Uchwalenie Konstytucji po długich debatach
i sporach na Sejmie Wielkim zostało uznane za ważne wydarzenie w ówczesnej prasie europejskiej oraz wśród elit politycznych. Było przykładem pokojowych przekształceń ustrojowych, zwłaszcza na tle wydarzeń w ogarniętej rewolucją Francji.
Oryginały dokumentu w Archiwach Państwowych
W Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie przechowywane są trzy unikatowe oryginalne egzemplarze Konstytucji 3 Maja. Tekst z Tzw. Metryki Litewskiej z podpisami marszałków sejmu, został ocalony przed zniszczeniem przez Rosjan w Bibliotece Królewskiej. Egzemplarz z Archiwum Publicznego Potockich przechowali w ukryciu przedstawiciele tego rodu. Trzeci egzemplarz Konstytucji jest częścią obszernego, liczącego 25 tomów Archiwum Sejmu Czteroletniego. Zbiór ten, zabezpieczony przez jednego z sekretarzy sejmowych, Antoniego Siarczyńskiego, trafił w 1808 r. do Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie,
a po rozwiązaniu tej instytucji w 1832 r. wywieziono go do Rosji, skąd powrócił do Polski w ramach rewindykacji archiwaliów dopiero w 1964 r. Ponadto w AGAD zachował się urzędowy druk tekstu Ustawy Rządowej z formułą wpisu do akt grodzkich warszawskich, potwierdzony pieczęcią i podpisem pisarza grodzkiego.
Maanta waa fasax qaran
In kasta oo dukumeentigan la saxeexay 233 sano ka hor, waxa hubaal ah in uu weli xambaarsan yahay fariimo badan oo caalami ah. Waxa kale oo ay tusaale u tahay is-afgarad dhexmara dhinacyada siyaasadda isku haya. Hal-abuureyaashiisu waxay muujiyeen male-awaal iyo fikir fog iyo waxqabad dalka u wanaagsan. Dastuurka 3 Maja waxay ahayd dareen xoog leh oo kicinaysa wacyiga dadweynaha ee baahida loo qabo isbeddel ku yimaada shaqada dawladda, waxayna sidoo kale rajo gelisay dib-u-habayn. waxay ahayd guul ilbaxnimo oo ay gaadheen muwaadiniinta Polish-Lithuania Commonwealth, oo ah bog muhiim ah oo ka mid ah taariikhda guud ee Poland iyo Lithuania. Waxa kale oo ay tusaale u noqotay dalalka kale.
Ten dokument możliwił sprawne działanie Sejmu, z którego usunięto “liberum veto”. Wprowadzono również głosowanie większością, a decyzje Sejmu nie mogły być już kwestionowane przez sejmiki.
KONSTYTUCJA 3 MAJA – NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W PRAWIE
Konstytucja wprowadzała:
- trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą,
- ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej, co miało na celu zapobieżenie możliwości przekupstwa biednego szlachcica przez agentów obcego państwa.
Źródło: gov.pl , Zdjęcie: Kancelaria premiera
Like saar Facebook-ga oo la wadaag qoraaladayada dadka kale
Ku biir Wataha – daar Radio Wataha
