Współczesna medycyna staje się coraz bardziej zależna od technologii i zdigitalizowana. Ale czy Norwegia ma ramy prawne, które odpowiadają rozwojowi i potrzebom specjalistycznej służby zdrowia? W dobie cyfryzacji i dynamicznego rozwoju technologii, współczesna medycyna coraz częściej staje się polem, gdzie prawo może zarówno promować innowacje, jak i hamować ich wdrożenie.
Przeczytaj również: Beatus Cras – Kurs adaptacyjny dla Polonii w Norwegii – Wsparcie dla kobiet w procesie integracji
Czy prawo promuje, czy hamuje współczesną medycynę?
Chodzi o to, aby służba zdrowia mogła korzystać z nowych metod i metod leczenia, a pacjenci mieli równy dostęp do medycyny personalizowanej w całym kraju.
O tym pytaniu dyskutowano podczas ogólnopolskiej konferencji “Prawo spotyka się z medycyną”, która odbyła się na początku września w Radiumhospitalet. Konferencja zgromadziła klinicystów, badaczy medycznych i prawnych, prawników szpitalnych, prawników i inne osoby z administracji publicznej i centralnych organów rządowych, a także grupy interesu.
Celem konferencji było budowanie mostów między prawem a medycyną poprzez zapewnienie ściślejszej i lepszej współpracy między środowiskami akademickimi, dzielenie się zrozumieniem rzeczywistości oraz wzajemne zrozumienie metod pracy i terminologii fachowej. W programie znalazły się wykłady ekspertów prawnych, specjalistów służby zdrowia oraz przedstawicieli odpowiednich dyrekcji i ministerstw.
Kluczowe tematy dotyczyły tego, czy regulacje prawne, zarówno krajowe, jak i międzynarodowe, stwarzają możliwości i/lub wyzwania w zakresie świadczenia usług medycyny spersonalizowanej i sztucznej inteligencji w ocenie medycznej i leczeniu.
Konferencja została zorganizowana przez Krajową Sieć Kompetencji w zakresie Medycyny Personalizowanej (NorPreM), Grupę Badawczą ds. Nauk Przyrodniczych na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Oslo (UiO) oraz Wydział Prawa Szpitala Uniwersyteckiego w Oslo (OUS).
Przeczytaj również: Czy Twoje przerwy w pracy są zgodne z ustawą o środowisku pracy?
Medycyna spersonalizowana
Medycyna spersonalizowana obejmuje badania i leczenie obejmujące szereg dyscyplin (od genetyków, bioinformatyków, biologów molekularnych, statystyków, fizyków i inżynierów ICT itp.) Zmienia to podejście prawne, ponieważ znaczna część opieki zdrowotnej zawiera elementy badań naukowych.
– Kluczowe znaczenie ma wykorzystanie wielkoskalowych danych medycznych (informacje kliniczne, dane laboratoryjne i dane obrazowe) oraz bioinformatyka i sztuczna inteligencja, zwłaszcza w diagnostyce. Otwiera to drogę do tworzenia złożonych kompilacji informacji, a badania kliniczne stają się coraz ważniejszą częścią leczenia pacjentów” – powiedziała Hege Russnes w swojej prezentacji na temat medycyny spersonalizowanej. Russnes jest szefem NorPreM i patologiem w OUS.
Kilku lekarzy zwróciło uwagę na wyzwania związane z oferowaniem medycyny spersonalizowanej i wykorzystaniem sztucznej inteligencji w diagnostyce medycznej i leczeniu. Szczególną uwagę zwrócono na wyzwania, z jakimi mierzą się dzieci i osoby cierpiące na choroby rzadkie.
Anne Kjersti Befring, profesor na Wydziale Prawa, zwróciła uwagę na różne formy barier prawnych, na to, że przepisy nie są wystarczająco dostosowane do nowych technologii, przez co konieczne mogą być zmiany legislacyjne, a także, że bywają błędnie interpretowane w szpitalach.
Dołącz do Watahy – włącz Radio Wataha
Wykorzystanie sztucznej inteligencji
Kilku badaczy prawa zwróciło uwagę na kluczowe kwestie prawne związane z rozwojem i wykorzystaniem sztucznej inteligencji. Powtarzającym się tematem były relacje między różnymi regulacjami, kto powinien podejmować decyzje i mieć odpowiedzialność itp. Sztuczna inteligencja często będzie częścią lub sama w sobie będzie wyrobem medycznym, w związku z czym zastosowanie może mieć zarówno rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji, rozporządzenie w sprawie wyrobów medycznych, jak i ogólne rozporządzenie o ochronie danych.
Kilku z nich wskazało również na wyzwania związane z rozporządzeniem UE w sprawie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro (IVDR). Dotyczyło to w szczególności wyzwań związanych z dostępem do niezbędnego sprzętu wynikających z biurokracji regulacyjnej.
Przeczytaj również: Nowa mobilna usługa rejestracji i płatności dla pacjentów w szpitalach
Prawo w zderzeniu z postępem medycyny. Czy prawo hamuje rozwój medycyny?
– Prawodawstwo musi sprzyjać badaniom naukowym, a nie być przeszkodą! Zintegrowane badania w praktyce klinicznej powinny być oczywistością” – powiedział Bjørnar Gilje, onkolog ze Szpitala Uniwersyteckiego w Stavanger.
Prawo jest narzędziem zarządzania, które zapewnia prawa i obowiązki, które muszą być interpretowane w oparciu o technologię. Prawo do niezbędnej i odpowiedniej opieki zdrowotnej będzie wiązało się z potrzebą dostępu do danych i ich udostępniania. Jednym z wyzwań było to, jak należy postrzegać ochronę ludzi w kontekście ochrony bezpieczeństwa danych. Norweski termin “prywatność” jest nieco niejasny.
Emerita Inger-Johanne Sand z Wydziału Prawa oraz emerytowany Arvid Heiberg, emerytowany genetyk medyczny ze Szpitala Uniwersyteckiego w Oslo, były starszy konsultant i profesor genetyki klinicznej, zakończyli konferencję refleksjami na temat znaczenia zwiększonych kompetencji, interdyscyplinarnej interakcji i wzajemnego reagowania na swoje dyscypliny.
Zarówno medycyna, jak i prawo w dzisiejszej specjalistycznej służbie zdrowia są bardzo rozbudowane i złożone. Jest pole manewru, ale nadal istnieje kilka ograniczeń.
Podczas gdy technologia i ekonomia mają swoją własną dynamikę i szybko się zmieniają, prawo i etyka pozostają w tyle. Problematyczne jest opisanie tego, co się dzieje i jaki jest status. Potrzebujemy nowych opisów społeczeństwa, w którym żyjemy.
Polub nas na facebooku i udostępnij innym nasz post
Źródło: Szpital Uniwersytecki w Oslo HF, Zdjęcie: pixabay
Przeczytaj również: Beatus Cras – Kurs adaptacyjny dla Polonii w Norwegii – Wsparcie dla kobiet w procesie integracji
