Nadwyżka finansów publicznych Norwegii w 2024 roku wyniosła 688 miliardów koron, co oznacza spadek o 153 miliardy koron w porównaniu z rokiem poprzednim. Mimo tego, budżet państwa nadal pozostaje na wysokim poziomie. Głównym czynnikiem spadku jest sytuacja w sektorze naftowym, który generuje znaczne przychody dla kraju.
Norweski budżet pod presją. Spadek dochodów z sektora naftowego
Norwegia od lat czerpie duże zyski z eksportu ropy i gazu, jednak ich dochody zmniejszyły się w ostatnich latach. W 2024 roku przychody budżetowe z tego sektora wyniosły 688 miliardów koron, podczas gdy w rekordowym 2022 roku sięgnęły one 1455 miliardów koron. Spadek ten wynika głównie z niższych cen surowców energetycznych w latach 2023-2024.
Przeczytaj również: Tesla w odwrocie? Konkurenci przejmują pałeczkę w Norwegii
Rekordowe wydatki i rosnący deficyt samorządów
Z drugiej strony, wydatki publiczne w Norwegii wzrosły o ponad 7%, osiągając poziom 2523 miliardów koron. Jest to tempo wyższe niż średnia z ostatnich dwóch dekad, wynosząca niespełna 6% rocznie. Największy wzrost dotyczył świadczeń pieniężnych dla gospodarstw domowych, takich jak emerytury i zasiłki, które wzrosły o 9% (57 miliardów koron). Szczególnie duży wzrost odnotowano w wydatkach na zasiłki chorobowe oraz rehabilitacyjne.
Wzrost kosztów odnotowano także w obsłudze zadłużenia publicznego, które zwiększyły się o 24 miliardy koron (40%) w stosunku do roku 2023. Wpływ na to miały przede wszystkim odsetki związane z inwestycjami Funduszu Naftowego.
Samorządy w trudnej sytuacji. Rosnący deficyt
Pomimo wysokiej nadwyżki budżetowej na poziomie krajowym, samorządy norweskie borykają się z rekordowym deficytem. W 2024 roku deficyt samorządów osiągnął 50 miliardów koron, co stanowi wzrost o 13 miliardów koron w porównaniu z rokiem poprzednim. Jest to najwyższy poziom deficytu w historii.
Większość wydatków samorządowych stanowią wynagrodzenia oraz zakupy towarów i usług, które w 2024 roku istotnie wzrosły. Wysokie stopy procentowe dodatkowo podniosły koszty obsługi zadłużenia samorządów. Zwiększyły się także wydatki na pomoc społeczną i wsparcie dla imigrantów, co jest konsekwencją napływu uchodźców z Ukrainy.
Przeczytaj również: Gwarancja depozytu – rozwiązanie dla najemców i wynajmujących
Stabilna sytuacja, ale z wyzwaniami
Pomimo spadku nadwyżki budżetowej, finanse publiczne Norwegii nadal pozostają w dobrej kondycji. Kraj wciąż posiada jedne z najwyższych rezerw budżetowych na świecie, a jego model gospodarczy oparty na dochodach z ropy i gazu pozwala utrzymać stabilność finansową. Jednak rosnące wydatki oraz problemy finansowe samorządów będą wymagały uwagi i odpowiednich działań w przyszłych latach.
Polub nas na facebooku i udostępnij innym nasz post
Źródło: Norweski Urząd Statystyczny, Zdjęcie: Wojtek Sobieski
Przeczytaj również: Loppemarked – sezon polowania na skarby!
