Praca wakacyjna? Sprawdź swoje prawa i obowiązki! – Niezbędnik norweski
Wkrótce wielu młodych ludzi rozpocznie pracę na wakacje. Pierwsza praca to nie tylko ekscytujące przeżycie, ale też okazja do zdobycia cennego doświadczenia. Może jednak rodzić wiele pytań dotyczących przepisów i praw pracowniczych.
Przeczytaj również: Dzieci w sieci – Zdecydowana większość chce kontroli wieku w mediach społecznościowych
Praca wakacyjna? Sprawdź swoje prawa i obowiązki!
Oto odpowiedzi na najczęstsze pytania zadawane przez młodzież:
Co mogę robić w wieku 13–14 lat?
Jeśli skończyłeś 13 lat, możesz wykonywać lekkie prace, np. roznoszenie gazet, pomoc w biurze lub w sklepie. To pracodawca decyduje, czy dane zajęcie spełnia kryteria pracy lekkiej.
Po ukończeniu 14 lat możesz także pracować w ramach praktyk szkolnych lub programów orientacji zawodowej – o ile są one zatwierdzone przez władze oświatowe.
Pamiętaj: nie wolno Ci wykonywać prac uznanych za niebezpieczne, np. z użyciem rakotwórczych substancji, promieniowania lub niebezpiecznych maszyn.
Co mogę robić w wieku 15 lat?
Jeśli masz ukończone 15 lat i skończyłeś szkołę podstawową, możesz pracować, o ile praca nie zagraża Twojemu zdrowiu, bezpieczeństwu, rozwojowi ani edukacji. Przykładowo: praca w sklepie lub przy utrzymaniu porządku w parku.
Nadal obowiązują ograniczenia – nie możesz pracować tam, gdzie występują czynniki szkodliwe (rakotwórcze substancje, promieniowanie, maszyny).
Przeczytaj również: Norwegia mówi „stop” cyfrowym zagrożeniom: Rząd przedstawia plan bezpiecznego dzieciństwa online
Ile mogę zarabiać w pracy wakacyjnej lub na pół etatu?
Wynagrodzenie zazwyczaj jest ustalane w umowie o pracę. Jeśli nie jesteś zadowolony z pensji, możesz negocjować z pracodawcą. Niektóre firmy działają zgodnie z układami zbiorowymi, które określają minimalne stawki. W kilku branżach obowiązują przepisy o minimalnym wynagrodzeniu, których pracodawcy muszą przestrzegać.
Czy mogę mieć dwie prace jednocześnie?
Tak, ale jeśli masz mniej niż 18 lat, czas pracy liczony jest łącznie ze wszystkich miejsc. Pracodawcy muszą się upewnić, że nie pracujesz więcej niż dozwolone – np. w wieku 15 lat możesz pracować maksymalnie 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo.
Po ukończeniu 18 lat, ograniczenia dotyczą każdej pracy osobno (nie sumują się), chyba że pracujesz w transporcie drogowym – tam nadal obowiązują limity zbiorcze.
Zawsze sprawdź, czy Twoja umowa nie zawiera zakazu pracy u innego pracodawcy. Praca w dwóch miejscach jednego dnia może być wyczerpująca i prowadzić do problemów z jakością wykonywanych zadań.
Czy należy mi się wynagrodzenie za czas szkolenia?
To zależy od umowy. W wielu branżach można ustalić, że szkolenie jest bezpłatne lub niżej płatne, ale jeśli nie ma na ten temat żadnych zapisów – należy się zwykła stawka.
W branżach objętych ustawową płacą minimalną (jest ich dziewięć) szkolenie musi być płatne co najmniej według stawek minimalnych.
Czy muszę zgodzić się na dodatkowe zmiany, jeśli mnie o to poproszą?
Masz obowiązek pracować tyle, ile zostało ustalone w Twojej umowie. Nadgodziny są dobrowolne, chyba że wynikają z nadzwyczajnej potrzeby – wtedy mogą być narzucone.
Osoby poniżej 18 lat nie mogą pracować w nadgodzinach.
Czy należy mi się wypłata, jeśli zmiana została odwołana z powodu pogody lub braku klientów?
Z reguły pracodawca nie może zmieniać grafiku na mniej niż dwa tygodnie przed zmianą.
Jeśli masz określoną liczbę godzin w umowie, a pracodawca nie może Ci ich zapewnić – masz prawo do wynagrodzenia za ustaloną ilość godzin. Nawet jeśli zmiana została odwołana z powodu złej pogody.
Jeśli jesteś pracownikiem na wezwanie (tzw. ringevakt), a zmiana została potwierdzona – nadal masz prawo do wynagrodzenia, nawet jeśli została później anulowana.
Czy można potrącić mi wynagrodzenie za przerwę, jeśli nie mogę jej rzeczywiście wykorzystać?
Jeśli nie możesz swobodnie opuścić stanowiska lub nie masz dostępu do odpowiedniego miejsca na przerwę – czas przerwy powinien być wliczany do czasu pracy i powinien być płatny, chyba że umowa mówi inaczej.
W branżach z ustawową płacą minimalną musisz otrzymać pełne wynagrodzenie także za płatne przerwy, jeśli spełniają kryteria czasu pracy.
Przeczytaj również: Drapieżny intruz w doniczce – płaziniec Obama nungara może zagrozić lokalnej przyrodzie
Czy jako pracownik na wezwanie mam prawo do zasiłku chorobowego?
Tak – jako pracownik zatrudniony na wezwanie masz te same prawa, co pracownik zatrudniony na stałe. W przypadku choroby skontaktuj się z NAV, który udziela informacji zgodnie z przepisami ustawy o ubezpieczeniach społecznych.
Kiedy przysługuje mi dodatek za nadgodziny?
Musisz mieć ukończone 18 lat, by móc pracować w nadgodzinach. Pracując powyżej 9 godzin dziennie lub 40 godzin tygodniowo, masz prawo do dodatku minimum 40% do wynagrodzenia.
Czy w wieku 17 lat mogę pracować do godziny 23:00 w restauracji?
Zasadniczo osoby poniżej 18. roku życia nie mogą pracować po godzinie 21:00, ponieważ jest to uznawane za pracę nocną.
Wyjątki są możliwe np. w gastronomii, gdzie praca w godzinach wieczornych jest nieunikniona – wtedy młodzież powyżej 15 lat może pracować do godz. 23:00, ale nie dłużej. Nadal jednak obowiązują ograniczenia – nie można pracować do północy ani wykonywać pracy nieodpowiedniej dla osób niepełnoletnich.
Polub nas na facebooku i udostępnij innym nasz post
Źródło: arbeidstilsynet
Przeczytaj również: Jeździsz wyrejestrowanym autem? Możesz popaść w długi
