Przyjęło się mówić, że 1. listopada obchodzimy Dzień Zmarłych. Tymczasem zgodnie z obowiązującą terminologią na ten dzień przypada Uroczystość Wszystkich Świętych. Dzień poświęcony na wspominanie wszystkich zmarłych przypada na 2. listopada i związany jest z liturgicznymi Zaduszkami.
Wszystkich Świętych
Uroczystość Wszystkich Świętych jest jedną z najstarszych uroczystości w Kościele Katolickim. Historycznie związana jest ze zwyczajem wspominania wszystkich męczenników, co datuje się na IV wiek n.e. Daty obchodzenia były stopniowo wprowadzane w całym Cesarstwie Rzymskim i początkowo zróżnicowane lokalnie. Zazwyczaj miało to miejsce jednak w okresie Wielkanocy.
Dlaczego obecnie obchodzimy na jesień?
W związku z powyższym nasuwa się pytanie – dlaczego obecnie Uroczystość Wszystkich Świętych obchodzimy 1. listopada niemalże na całym chrześcijańskim świecie? Warto zacząć od tego, że w VI wieku zwyczaj wspominania męczenników został zniesiony przez papieża Grzegorza Wielkiego.
W tym samym czasie w krajach Franków oraz Anglosasów praktykowano święto zwane sollemnitas sanctissima. Z kolei Germanie oraz Celtowie organizowali uroczystości ku czci zmarłym zwane Samhaim. W związku z powyższym papież Grzegorz IV zwrócił się do Ludwika Pobożnego w 835 roku, by król frankijski wprowadził sollemnitas sanctissima jako obowiązkowe uroczystości w całym państwie. W 935 roku papież Jan XI wyznaczył osobne święto Wszystkich Świętych na dzień 1. listopada.
Czytaj również: Czym były Dziady i jak je obchodzono? >>>
Początkowo uroczystości towarzyszyła obowiązkowa dla wszystkich wigilia. W 1475 roku papież Sykstus IV wprowadził również oktawę obchodów. Obie części zostały jednak zniesione w 1955 roku przez papieża Piusa XII. Do dnia dzisiejszego w Polsce święto jest obchodzone, dodatkowo jest to dzień ustawowo wolny od pracy. Dniem następującym po Uroczystości Wszystkich Świętych jest Dzień Zaduszny.
Dzień Zaduszny
Dzień Zaduszny nosi wiele synonimicznych nazw – nazywany jest również Świętem Zmarłych, Zaduszkami, a właściwie nosi nazwę Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych. Jest to obchód liturgiczny poświęcony zmarłym, który corocznie obchodzony jest 2. listopada. Dzień ten zbiega się zazwyczaj z ludowymi uroczystościami poświęconych zmarłym – w tradycji słowiańskiej początek listopada wiąże się z obchodami Dziadów. Zwyczaj ten był żywy jeszcze w XIX wieku i stał się inspiracją dla Adama Mickiewicza.
Noc Zaduszkowa
Szczególną rolę w zwyczajowości ludowej odgrywa Noc Zaduszkowa. W całej Polsce wierzono, że z 1. na 2. listopada błąkają się dusze zmarłych, które zostały uwolnione z czyśćca. Według wierzeń, miały szukać pomocy, modlitwy lub ofiary. Pierwotnie Dzień Zaduszny poświęcony był odwiedzinom zmarłych na grobach, wieczorem zaś organizowane były kolacje. Obecnie zwyczaje te praktykowane są 1. listopada w trakcie Uroczystości Wszystkich Świętych. Można domniemać, że jest to podyktowane praktycznymi względami – jest to dzień wolny od pracy, w przeciwieństwie do Dnia Zadusznego przypadającego na 2. listopada.
Czytaj również: Halloween, a Wszystkich Świętych – czy to się wyklucza? >>>
Dzień Zmarłych czy Wszystkich Świętych?
Zgodnie z tradycjami katolickimi, 1. listopada obchodzimy Uroczystość Wszystkich Świętych. Z uwagi jednak na kwestie praktyczne, w tym dniu praktykujemy zwyczaje właściwie dla Dnia Zmarłych, które przypada 2. listopada. Musimy pamiętać, że pierwszy dzień listopada jest wolny od pracy i to dlatego wtedy spotykamy się z rodziną i wspominamy zmarłych na cmentarzach.
Czy jest to regułą? A Wy jak obchodzicie Uroczystość Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny? Podzielcie się opinią w komentarzach!
