Siden barndommen er vi blevet undervist og gjort opmærksomme på de vidunderlige egenskaber ved norsk tran. Det er der meget sandhed i - fiskeolie, der kommer fra det rene Norskehav, er meget sundt. Men som det viser sig, udgør sådanne produkter kun 10% af hele sortimentet, der er tilgængeligt på apotekerne. Hvordan fungerer dette marked?
Synes godt om os på Facebook og du vil altid være opdateret.
Hvad er levertran?
Zgodnie z definicją, tranem nazywane są oleje pochodzące z dorsza lub ryb dorszowatych. Najlepiej, gdy te łowione są w czystych wodach – np. Morza Norweskiego. Jednak dziennikarskie śledztwo przeprowadzone przez Marit Higraff i jej ekipę doprowadziło do zatrważających wniosków. Czysty tran to ok. 10% wszystkich produktów dostępnych na rynku polskim. Tak wynika z reportażu pt. “Omega3 – czyim kosztem?”, który został przetłumaczony na język polski.
Det var 2009
Reportaż został nakręcony w kwietniu 2009 roku. W toku jego kręcenia Marit Higraff (reżyserka) dowiedziała się, że większość produktów “tranowych” wypełniona jest olejem pochodzącym z ryb południowoamerykańskich. Najbardziej kontrowersyjną kwestią pozostaje to, że łowiska tych ryb nie należą do – delikatnie rzecz ujmując – najczystszych.
Norsk tran fra... Peru og Chile
W toku dziennikarskiego śledztwa okazało się, że większość produktów z “norweskim” tranem zawierało oleje rybne pochodzące z takich gatunków, jak sardynki lub anchois. Zatrważający jest również fakt, że znajdowały się w nich również mieszanki niewiadomego pochodzenia. Co więcej – okazuje się, że ponad 70% “norweskiego tranu” pochodzi właśnie z Chile lub Peru. Tak dla przykładu – chociażby w jednym tylko mieście Chimbote w Peru znajduje się 50 norweskich fabryk produkujących kapsułki z tranem.
Lave produktionsstandarder
Det viste sig også, at produktionsprocessen af fiskeoliekapsler i sig selv giver en masse miljøforurening. Alt sammen fordi industrispildevand behandles og bortskaffes forkert til havet. Effekt? Mere end 53 millioner kubikmeter slam ligger på havbunden. Det er produktionsaffald, der er giftigt for hele økosystemet.
Sardiner fra et beskidt fiskested
I samme hav er der fiskepladser, bl.a. sardiner. Fiskere bruger ofte 30 timer at fange disse fisk. Derfor er de ikke kun forurenet med et urent miljø, men de ankommer ofte allerede beskadigede til fabrikken. Dette resulterer i deres lave kvalitet og tvivlsomme sundhedsfremmende effekter.
Der er alternativer
Z powyższego wynika jednoznacznie – “norweski tran” wcale nie jest taki norweski. Na pewno też nie zawiera deklarowanych właściwości poprawiających zdrowie. Sam olej nie pochodzi z dorszów oraz ryb dorszowatych – w znacznej mierze wykorzystywane są sardynki pochodzące ze skażonych łowisk. Zanim dotrą one do fabryki, zdążą się już popsuć, ponieważ rybacy często spędzają ponad 30 godzin na morzu. Alternatywą są np. polskie oleje lniane, które również zawierają w sobie niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe.