To prawo do swobodnego poruszania się pieszo, na nartach, rowerze czy kajaku, rozbijania namiotów na jedną noc w niektórych obszarach, korzystania z ognisk na wyznaczonych miejscach. Allemannsretten daje ludziom prawo do korzystania z obszarów naturalnych, takich jak lasy, góry, pola, jeziora i wybrzeża, w celu rekreacji, wędkarstwa, turystyki, zbierania jagód i grzybów itp., o ile czynią to w sposób rozsądny i z poszanowaniem środowiska oraz praw innych osób.
Przeczytaj również: Oczekiwany wzrost realnych płac w 2024 roku
Integralna część kultury i tradycji Norwegii
Prawo to odzwierciedla norweską filozofię równowagi między prawami jednostki a odpowiedzialnością za środowisko naturalne. Jest to ważny element norweskiej kultury i stylu życia, który promuje bliski kontakt z przyrodą oraz zdrowy tryb życia. Jednocześnie wymaga od osób korzystających z tych praw poszanowania dla otoczenia i innych użytkowników terenów publicznych.
Mamy do tego pełne prawo, jeśli uwzględnimy właściciela terenu, siebie nawzajem, rośliny i zwierzęta.
Są dwa terminy ważne dla zrozumienia Allemannsretten: innmark i utmark. W uproszczeniu obszary innmark to obszary takie jak podwórza, działki wokól domów, grunty uprawne i tym podobne obszary, na których ruch publiczny będzie uciążliwy dla właściciela gruntu.
Utmark można wytłumaczyć jako wszystko, czym nie jest innmark. W praktyce oznacza to lasy, góry, bagna i obszary przybrzeżne, które zajmują większą część kraju. To, czy dany obszar to innmark, czy utmark, nie zawsze jest oczywiste. W wielu przypadkach wymaga to uznaniowej własnej oceny.
Przeczytaj również: Norweski Urząd Podatkowy: Pierwsze zeznania podatkowe zostały wysłane
Zasada 150 metrów. Gdzie rozbić namiot czy hamak?
Zakwaterowanie lub biwakowanie musi odbywać się w odległości większej niż 150 metrów od zamieszkanego domu lub domu wypoczynkowego. Jeżeli zamierzasz przebywać w tym samym miejscu dłużej niż dwa dni, właściciel gruntu musi udzielić Ci pozwolenia. Jeśli znajdujesz się daleko od terenów zabudowanych lub w wysokich górach, zgoda właściciela gruntu nie jest wymagana. Przeczytaj więcej na temat biwakowania i hamaków na łonie natury na stronie internetowej Norweskiej Agencji Środowiska .
W niektórych miejscach dostęp do kempingu jest ograniczony, dlatego warto zapoznać się z lokalnymi przepisami
Spaceruj ścieżkami i drogami w głębi lądu
Po ścieżkach i drogach na terenach uprawnych można podróżować pieszo lub na nartach. To samo dotyczy podróży rowerem i konno, ale jeśli podróżujesz ścieżką, wymagane jest jej przygotowanie. Prawo to nie dotyczy zajęć zorganizowanych, np. zajęć w szkole jazdy konnej.
Warunkiem jest, aby ruch drogowy nie powodował znacznych niedogodności dla właściciela gruntu i odbywał się bez przejazdu przez podwórko lub przez działkę domową.
Po zamarzniętych lub zaśnieżonych polach i łąkach można spacerować także w okresie od 15 października do 29 kwietnia. Więcej o ruchu drogowym przeczytasz na stronie Agencji Środowiska.
Nie dotyczy wszystkich form transportu
Allemannsretten nie obejmuje ruchu pojazdów mechanicznych na obszarach peryferyjnych. Ogólne prawo nie obejmuje również wędkowania w wodach słodkich, polowań i korzystania z rowerów elektrycznych. Prawo do poruszania się zwykłym rowerem i konno ma pewne ograniczenia, które nie dotyczą poruszania się pieszo i na nartach.
Jakie są zasady polowań i rybołówstwa?
Wszelkie połowy morskie prowadzone z lądu definiuje się jako połowy rekreacyjne i można je uprawiać swobodnie. To samo dotyczy połowów dokonywanych z łodzi rekreacyjnej. Podczas łowienia możesz swobodnie posługiwać się narzędziami ręcznymi takimi jak wędka czy żyłka. W przypadku wielu gatunków, takich jak dorsz, obowiązują zasady dotyczące minimalnego rozmiaru. W określonych porach roku obowiązuje także zakaz połowów niektórych gatunków. Więcej informacji na temat zasad połowów można znaleźć na stronie internetowej Norweskiej Agencji Środowiska.
Aby móc polować należy zdać egzamin łowiecki i uzyskać zezwolenie na polowanie. Polowanie i rybołówstwo w wodach słodkich i ciekach wodnych nie są objęte prawem zwyczajowym . Co do zasady tylko właściciel gruntu ma do tego prawo i dlatego to on musi udzielić Ci pozwolenia. Odrębne zasady obowiązują jednak dzieci i młodzież do lat 16. Mogą swobodnie łowić ryby w wodach słodkich, z wyjątkiem cieków lub części cieków wodnych, w których występuje łosoś, troć wędrowna lub golec.
Pamiętaj, aby okazać uwagę
Każdy, kto korzysta z prawa publicznego, ma obowiązek postępować rozważnie i ostrożnie, aby nie wyrządzić innym szkody ani niedogodności:
- Posprzątaj po sobie.
- Zachowaj ostrożność podczas używania ognia. Pamiętajcie o zakazie rozpalania pożarów w okresie od 15 kwietnia do 15 września w lub w pobliżu lasów i innych otwartych pól bez zezwolenia gminy. Nadal dozwolone jest rozpalanie ogniska tam, gdzie w oczywisty sposób nie może ono spowodować pożaru. Pamiętaj, że nie należy rozpalać ognia na gołej skale, ponieważ skała może pęknąć.
- Pamiętaj, że niektóre rzadkie gatunki jagód, grzybów i kwiatów są chronione. W północnej Norwegii obowiązują specjalne zasady dotyczące zbierania maliny moroszki.
Przeczytaj również: W środę 20 marca ruszają 23 punkty poboru opłat
Allemannsretten stoi przed wyzwaniami związanymi z rozwojem prywatyzacji i nielegalnych ogrodzeń. Zabudowa wzdłuż wybrzeża szczególnie ograniczyła dostęp do plaż, głównie wokół fiordu Oslo i na południowym wybrzeżu.
Właściciele domów i domków letniskowych mogą ograniczać pierwszeństwo przejazdu w strefie prywatnej wokół nieruchomości, ale nie na zewnątrz. Ograniczanie prawa ogółu społeczeństwa do podróżowania i pobytu na obszarach peryferyjnych jest nielegalne.
Wyjątki od zakazów budowlanych też sprawiły również, że obszary, które wcześniej były atrakcyjne dla życia na świeżym powietrzu, zostały zamienione na tereny domków letniskowych i mieszkalnych.
Konflikt interesów
Względy ochrony przyrody mogą również wchodzić w konflikt z życiem na świeżym powietrzu i prawami ogółu społeczeństwa. Obszary atrakcyjne do uprawiania aktywności na świeżym powietrzu, takich jak surfing czy kitesurfing, można chronić w celu ochrony zagrożonych gatunków i siedlisk.
Prawa właściciela gruntów, takie jak łowiectwo i rybołówstwo, mogą wchodzić w konflikt z powszechnymi prawami, takimi jak kajakarstwo czy zbieranie jagód. W ostatnich latach byliśmy także świadkami kilku prób nałożenia na narciarzy opłaty za dostęp do przygotowanych tras narciarskich.
Allemannsretten nie tylko daje prawa, ale także nakłada obowiązki. Korzystając z prawa publicznego, należy postępować rozważnie i ostrożnie.
Pobyt, podróżowanie i zbiory muszą odbywać się z rozwagą. Należy wziąć pod uwagę inne osoby przebywające na łonie natury, stałych mieszkańców, mieszkańców domków letniskowych i rolnictwo.
Polub nas na facebooku i udostępnij innym nasz post
Źródło: Norsk Friluftsliv, Norweska Agencja Środowiska , Zdjęcie: Wojtek Sobieski
Przeczytaj również: Rząd ułatwi pracującym podjęcie nauki i inwestowanie we własne kompetencje
