Stella Strzemecka
Ne kemi theksuar vazhdimisht se sa e rëndësishme është ruajtja e rrënjëve polake. Është veçanërisht e rëndësishme të formohen qëndrimet e duhura midis fëmijëve që kanë udhëtuar jashtë Polonisë me prindërit e tyre. Ekzistojnë gjithashtu një sërë përfitimesh që lidhen me rritjen në dy mjedise - polake dhe norvegjeze. Ne flasim me Stella Strzemecka se pse ia vlen të kultivohen traditat polake mes fëmijëve dhe si të përgatiten për emigracion.
Stella Strzemecka - kush është ajo?
Stella Strzemecka është sociologe, studente doktorature dhe studiuese në Universitetin Jagiellonian dhe mësuese e studimeve sociale. Ai është i specializuar në çështjet që lidhen me migrimin familjar. E lidhur me Universitetin Jagiellonian dhe Universitetin e Oslos, në 2013-2016 ajo kreu kërkime mbi përshtatjen sociale të fëmijëve të emigrantëve polakë në Norvegji. Në baza ditore, ai bashkëpunon me shkollat polake në mbarë botën, si dhe me familjet e emigrantëve dhe stafin mësimor në Poloni dhe jashtë saj. Ai zhvillon trajnime dhe punëtori, si dhe jep leksione. Ai është i përfshirë në projekte të ndryshme shkencore dhe edukative lidhur me migrimin familjar, duke u përpjekur të shpërndajë rezultatet e tyre në shkallën më të madhe të mundshme.
Mësoni më shumë nga faqja e internetit: www.stellastrzemecka.pl >>>
Përse ia vlen të kultivohen traditat polake dhe gjuha polake mes fëmijëve mund të lexoni në intervistën e Stella Strzemecka me Radio Wataha.
Michał Nielub: Çfarë ia vlen të kujtohet kur rritni fëmijët jashtë vendit? A duhet të kultivohet kultura dhe gjuha polake?
Stella Strzemecka: Në procesin e rritjes së fëmijëve jashtë vendit, ia vlen të kujtojmë të përpiqemi t'u japim fëmijëve edhe "rrënjë" dhe "krahë", duke i rritur me respekt për vendin e origjinës dhe vendbanimit. Motivimi për të ndërmarrë detyrën e rëndësishme të kultivimit të kulturës dhe gjuhës polake gjatë migrimit duhet të vijë drejtpërdrejt nga zemra, kështu që nuk është "duhet", por përkundrazi "ia vlen" të kultivohet polonishtja. Nëse mesazhi polak arrin tek një fëmijë nga thellësia e zemrës sonë, sigurisht që do të jetë një dhuratë unike për të që ai ose ajo do ta vlerësojë dhe do ta përdorë në moshën madhore. Në kuadrin e mbështetjes së prindërve dhe të afërmve të largët në këtë detyrë, roli i shkollës polake nuk mund të mbivlerësohet.
Polakët janë të jashtëzakonshëm: Przemysław Kaca - një njeri me zemër të madhe >>>
Meqë ra fjala, këtë vjeshtë do të nisë një fushatë mediatike: Fushata Informative për Fëmijë - “Kush je ti. Jam i kënaqur që jam përfshirë në të si pjesë e bordit të ekspertëve. Fushata Informative e Fëmijëve për ruajtjen e gjuhës polake në emigracion u drejtohet polakëve në mbarë botën (si ata që jetojnë brenda dhe jashtë vendit). Aktualisht KID është në fazën e përgatitjeve intensive, rezultatet e para do të dalin së shpejti.
Michał Nielub: Si manifestohet problemi i identitetit te fëmijët e rritur jashtë vendit?
Stella Strzemecka: Procesi i përshtatjes që kalojnë fëmijët emigrantë gjatë jetës së tyre nuk ndodh pa mundim. Kërkon shumë punë prej tyre. Ashtu si ne të rriturit, fëmijët gjithashtu përjetojnë shumë dilema gjatë jetës së tyre (përfshirë gjuhën, identitetin dhe çështjet e bashkëmoshatarëve) që kërkojnë që ata t'i zgjidhin ato. Hulumtimet tregojnë se ndërgjegjësimi për të qenë fëmijë i emigrantëve ngre një sërë pyetjesh identiteti. Për faktin se fëmijët janë aktualisht në fazat fillestare të një procesi dinamik të ndërtimit të identitetit, ia vlen të flasim me ta se kush janë (apo kush ndjejnë). Të mos kemi frikë nga bisedat familjare për dilemat e identifikimit, megjithëse kjo është një çështje jashtëzakonisht delikate dhe e gjerë.
Jeta e përditshme është një burim i pafund përvojash, kështu që një bisedë për identitetin nuk do ta shterojë këtë çështje. Ne po ndryshojmë, prandaj kjo është një temë (dhe misioni ynë familjar) për vitet në vijim. Ia vlen të njihemi dhe kuptohemi më mirë çdo ditë. Është e mahnitshme se sa shumë mund të mësojmë nga njëri-tjetri: fëmijët nga prindërit e tyre, prindërit nga fëmijët e tyre, fëmijët nga gjyshërit e tyre, gjyshërit nga fëmijët e tyre, e kështu me radhë. Dëshira për të mësuar për njëri-tjetrin e kombinuar me një qëndrim të çiltërsisë, kuriozitetit, respektit dhe pranimit mund të sjellë rezultate të pabesueshme. Me kusht që këto veprime të jenë autentike dhe sistematike. Të mos harrojmë se “familja” është forca jonë e madhe.
Polakët janë të jashtëzakonshëm: Marcin Kisielewski - një njeri që i donte turshitë >>>
Michał Nielub: Janë të shumta rastet e familjeve që emigrojnë me fëmijët e tyre. Si rezultat, ato rriten kryesisht në dy mjedise - polake dhe norvegjeze. A ka ndonjë përfitim që lidhet me këtë fakt?
Stella Strzemecka: Sigurisht, ka një sërë përfitimesh të mundshme nga rritja në një botë transnacionale (polako-norvegjeze). Fëmijët dhe të rinjtë që intervistova përmendën kompetencat e tyre të larta ndërkulturore (përfshirë hapjen më të madhe, vëmendjen dhe ndjeshmërinë ndaj njerëzve dhe vetvetes) dhe mundësinë për t'u bërë një person dygjuhësh, dhe për këtë arsye dykulturor. Ata rriten në ambasadorë të mrekullueshëm polako-norvegjezë dhe ekspertë adaptues, sepse e kanë kaluar vetë këtë. Mësova shumë nga bashkëbiseduesit e mi gjithnjë e më të mëdhenj. Ata më treguan botën e tyre, për të cilën jam mirënjohës. Migrimi ndryshoi jetën e tyre, dhe ata ndryshuan timen.
Polakët janë të jashtëzakonshëm: Dominika "Domika" Łuczyńska - vokal i bukur në Norvegji >>>
Michał Nielub: Vendimi për të shkuar jashtë vendit për punë shpesh merret kur fëmijët tanë janë tashmë adoleshentë. Çfarë është më e dobishme për ta - p.sh. largimi i vetëm i babait dhe qëndrimi në vend me nënën e tij apo largimi i gjithë familjes?
Stella Strzemecka: Ndryshon. Vendimi për të migruar ndërkombëtarisht merret në faza të ndryshme të zhvillimit të fëmijëve. E gjitha varet nga situata e jetës së një familjeje të caktuar. Ndonjëherë, edhe vetëm disa vjeç, ata kujtonin se prindi i tyre jetonte "aty". Njoh raste kur fëmijët herë pas here, nga malli i madh, paketonin çantat e shpinës sepse donin të vizitonin një prind që punonte në Norvegji. Të tjerët numëronin me padurim ditët deri në mbërritjen e tij. Hulumtimet tregojnë se një nga vlerat më të vlerësuara për familjet polake në Norvegji në kontekstin e sferës private është “të qenit bashkë” – pavarësisht nëse në Poloni apo Norvegji.
Çmimet e energjisë elektrike në Norvegji janë rritur me 60%. Pse? >>>
Michał Nielub: Një pyetje themelore e bërë nga të gjithë njerëzit që vendosin të emigrojnë. A duhet të shkoni gjithsesi dhe të përpiqeni të rregulloni jetën tuaj në Poloni?
Stella Strzemecka: Vendimi për të emigruar apo për të qëndruar në vend duhet të diskutohet së bashku, duke përfshirë fëmijët në procesin e vendimmarrjes (mjaft herët) në mënyrë që ata të familjarizohen me këtë temë. Kur planifikoni një bisedë për migracionin, ia vlen të mendoni të krijoni një listë të "fitimeve"/"mundësive" dhe "humbjeve"/"barrierave" të mundshme emocionale dhe materiale dhe bazuar në këtë, pas shqyrtimit të plotë, të merrni një vendim. Sa familje, kaq shumë histori jete, mundësi, plane, pritshmëri dhe ëndrra, dhe kështu qasje ndaj migrimit.
Të gjithë duhet t'i përgjigjen pyetjes: "Të migrosh apo të mos migrosh?" mes tyre. Nëse vendimi është pozitiv, duhet të mbahet mend se migrimi është një pikë kthese në jetën e një personi. Është një "tranzicion i turbullt" për të rriturit, veçanërisht fëmijët. Migrimi është një projekt i madh familjar për të cilin ia vlen të përgatitesh përpara se të largohesh. Çdo përgatitje, qoftë edhe më e vogla, që synon njohjen më të mirë të vendit të mundshëm të banimit të bëra përpara nisjes (në lidhje me gjuhën, kulturën apo funksionimin e institucioneve më të rëndësishme) sigurisht që do të shpërblehet në migrim.
